Küba Vergi Sistemi 2025

Genel Bilgiler

Küba vergi sistemi, merkeziyetçi bir yapıya sahiptir ve devletin sosyalist ekonomi anlayışının bir parçası olarak kamu harcamalarının büyük kısmını finanse eder. Küba’da vergi uygulamaları, hem bireysel hem de kurumsal düzeyde farklılıklar gösterebilir. Ülkede temel olarak doğrudan ve dolaylı vergiler bulunur. Doğrudan vergiler arasında gelir ve kurumlar vergisi yer alırken, dolaylı vergiler genellikle tüketim üzerinden alınır.

Küba vergi sistemi, devletin ekonomik hedeflerine hizmet eden bir araç olarak tasarlanmıştır. Sosyalist sistem gereği, gelir dağılımında adaleti sağlama ve kamusal hizmetlerin sürdürülebilirliğini finanse etme gibi amaçları ön plandadır. Bu sebeple yüksek gelir gruplarına uygulanan vergi oranları daha yüksektir. Ayrıca devlet destekli birçok sektörde vergi muafiyetleri ya da indirimli oranlar uygulanabilir.

Son yıllarda Küba, özel sektörü desteklemek amacıyla bazı vergi reformları gerçekleştirmiştir. Özellikle küçük ölçekli girişimciler, serbest meslek sahipleri ve özel işletmeler için vergi düzenlemeleri yapılmış, böylece girişimciliğin önü açılmaya çalışılmıştır. Ancak bu reformlar hâlâ sıkı denetim ve raporlama yükümlülükleriyle desteklenmektedir.

Küba’da vergi idaresi, Oficina Nacional de Administración Tributaria (ONAT) tarafından yürütülür. Bu kurum hem vergi mükelleflerinin kaydını yapar hem de beyan ve tahsil işlemlerini gerçekleştirir. Vergi yasaları oldukça detaylıdır ve işletmelerin düzenli raporlama yapması zorunludur.

Gelir Vergisi Sistemi

Gelir vergisi Küba’da bireylerin ve bazı kurumların elde ettiği kazançlar üzerinden alınır. Gelir vergisine tabi kazançlar arasında maaşlar, serbest meslek gelirleri, kira gelirleri, ticari kazançlar ve diğer kişisel gelirler yer alır. Vergi oranları artan oranlıdır; bu da, gelirin arttıkça vergi oranının da yükseldiği anlamına gelir. 2025 itibariyle, gelir vergisi oranları aşağıdaki gibidir:

Yıllık Gelir (CUP)	Vergi Oranı
0 – 39,120	%0
39,121 – 58,680	%15
58,681 – 78,240	%20
78,241 – 97,800	%30
97,801 ve üzeri	%50

Serbest çalışan bireyler için vergi hesaplamaları daha karmaşıktır. Bu kişiler, elde ettikleri brüt kazanç üzerinden giderlerini düşerek net gelir üzerinden vergi öderler. Ancak bazı sektörlerde sabit oranlı gider düşüşleri uygulanabilir. Örneğin, restoran işletmeciliği yapan bir kişi, brüt gelirinin %50’si kadar gider kabul ettirerek net kazancını belirleyebilir.

Kurumlar Vergisi

Küba’da devlet işletmeleri dışındaki bazı özel ve yabancı sermayeli işletmeler kurumlar vergisine tabidir. Bu vergi, işletmenin net karı üzerinden alınır ve oranı genellikle %30’dur. Ancak ülkeye döviz kazandıran stratejik sektörlerde ya da dış yatırımı teşvik etmek amacıyla bazı yatırımcılar için bu oran %15’e kadar indirilebilir. Özellikle turizm, yenilenebilir enerji ve biyoteknoloji gibi sektörlerde uzun vadeli vergi teşvikleri bulunmaktadır.

Vergi muafiyeti genellikle yatırımın ilk beş yılı boyunca uygulanır ve bu süre sonunda normal vergi oranı geçerli olur. Ancak şirketlerin bazı harcamaları (araştırma-geliştirme, eğitim, sağlık, altyapı yatırımları) vergi matrahından düşülebilir.

Tüketim Vergileri ve Dolaylı Vergiler

Küba’da doğrudan katma değer vergisi (KDV) yerine, belirli ürün ve hizmetlere uygulanan tüketim vergileri mevcuttur. Özellikle alkol, tütün ürünleri, lüks tüketim malları ve ithal ürünler bu kapsama girer. Bu vergiler genellikle fiyatların içine yedirilir, yani tüketici ayrı bir KDV ödemez.

Dolaylı vergiler şu alanlarda uygulanır:

İthalat vergileri: Yurt dışından gelen ürünler için gümrük vergileri uygulanır. Bu vergiler, ithal ürünlerin ülke içinde rekabet gücünü azaltmak amacıyla oldukça yüksektir.

Hizmet vergileri: Bazı özel hizmetler (turizm, danışmanlık gibi) dolaylı vergiye tabidir.

Tüketim vergileri: Alkol, sigara, benzin gibi ürünlerde yüksek oranlı tüketim vergileri uygulanır.

Turistik bölgelerdeki özel işletmeler için alınan vergiler, genellikle döviz cinsinden hesaplanır. Bu tür vergilerde TL ya da CUP değil, MLC (Moneda Libremente Convertible) yani serbestçe dönüştürülebilir para birimi kullanılır. Bu da işletmeleri döviz bazında gelir elde etmeye zorlar.

Vergi Mükellefi Olma Şartları

Küba’da vergi mükellefi olabilmek için ONAT’a kayıt yaptırmak gerekir. Hem bireyler hem de tüzel kişiler için bu zorunludur. Kayıt sırasında aşağıdaki belgeler istenir:

Kimlik belgesi veya pasaport (yabancılar için)

İkamet belgesi

İşletme ruhsatı veya faaliyet belgesi

Kira sözleşmesi (fiziksel mekân varsa)

Faaliyet planı ve tahmini gelir-gider tabloları

Kayıt sonrası, ONAT tarafından vergi numarası verilir ve bu numara ile işlemler gerçekleştirilir. Her mükellef, faaliyet türüne göre yıllık ya da üç aylık periyotlarla vergi beyanında bulunmak zorundadır.

Küba Vergi Türleri

Küba vergi sistemi, hem doğrudan hem de dolaylı vergileri içeren geniş kapsamlı bir yapıya sahiptir. Devletin sosyal ve ekonomik politikalarını destekleyici bir araç olarak kurgulanan vergi türleri, farklı gelir kaynaklarına göre çeşitlenmiştir. Bu sistem, hem bireyleri hem de şirketleri kapsar ve her bir vergi türü için ayrı hükümler uygulanır.

Gelir Vergisi

Küba’da gelir vergisi, bireylerin elde ettikleri gelirler üzerinden alınan bir doğrudan vergidir. Bu vergi türü, maaşlı çalışanlardan serbest meslek sahiplerine kadar geniş bir yelpazeyi kapsar. Küba’da gelir vergisi oranları artan oranlıdır; yani gelir arttıkça ödenmesi gereken vergi oranı da artar. Bu sistem, gelir dağılımında eşitliği sağlamayı amaçlar.

Devlet memurları ve kamu çalışanlarının gelir vergisi maaşlarından otomatik olarak kesilirken, özel sektörde faaliyet gösteren bireyler kendi beyanlarını kendileri yapar. Serbest meslek sahipleri ise yıllık gelirleri üzerinden vergi öderken, belirli bir oran dahilinde gider düşme hakkına sahiptir. Bu oran sektörlere göre değişiklik gösterebilir.

Bazı örnekler:

Sağlık çalışanı olan özel bir diş hekimi, yıllık gelirinin %30’unu gider olarak gösterebilir.

Turizm sektöründe çalışan serbest rehberler için bu oran %50’ye kadar çıkabilir.

2025 itibariyle geçerli gelir vergisi dilimleri aşağıdaki tabloda özetlenmiştir:

Yıllık Gelir Aralığı (CUP)	Vergi Oranı
0 – 39,120	%0
39,121 – 58,680	%15
58,681 – 78,240	%20
78,241 – 97,800	%30
97,801 ve üzeri	%50

Kurumlar Vergisi

Küba’da kurumlar vergisi, özel sektör kuruluşları ve yabancı yatırımcıların oluşturduğu şirketlerin net karları üzerinden alınır. Devlet işletmeleri genellikle bu vergiden muaftır veya kârlarını devlete devretmekle yükümlüdür. Kurumlar vergisi, serbest ekonomik bölgelerde ve stratejik sektörlerde daha düşük oranlarla uygulanabilir.

Standart kurumlar vergisi oranı %30’dur. Ancak yatırım teşvikleri kapsamında bu oran bazı durumlarda %15’e kadar indirilebilir. Örneğin, yenilenebilir enerji alanında yatırım yapan bir yabancı firma, ilk beş yıl vergi muafiyetinden yararlanabilir ve sonraki beş yıl boyunca indirimli vergi oranı ödeyebilir.

Vergi indirimi veya muafiyet elde etmek isteyen şirketlerin aşağıdaki koşulları sağlaması gerekir:

Yatırım projesinin ulusal ekonomik kalkınma planına uygunluğu

Belirli sayıda yerli istihdam yaratılması

Yerel kaynak kullanımının önceliklendirilmesi

Ayrıca şirketlerin gider kalemleri vergi matrahından düşülebilir. Bu giderler arasında maaş ödemeleri, ofis giderleri, ulaşım ve konaklama masrafları, AR-GE harcamaları sayılabilir.

Katma Değer Vergisi (KDV)

Küba’da geleneksel anlamda bir KDV sistemi bulunmamaktadır. Bunun yerine belirli mal ve hizmetler üzerinden uygulanan dolaylı vergiler ile tüketim üzerinden vergi toplanır. Bu sistem, klasik Avrupa tipi KDV’den farklıdır ancak işlevsel olarak benzer sonuçlar doğurur.

Katma Değer Vergisi benzeri tüketim vergileri genellikle aşağıdaki alanlarda uygulanır:

Lüks tüketim malları: Elektronik eşyalar, otomobiller, mücevherler

İthal ürünler: Gümrük vergileriyle birlikte yüksek vergiye tabi tutulur

Alkol ve tütün: Özel tüketim vergilerine tabidir

Turistik hizmetler: Otel konaklamaları, restoranlar, araç kiralama hizmetleri gibi dövizle işlem yapılan alanlarda fiyatların içinde dolaylı vergi yer alır

Bu sistemde vergiler, genellikle ürün veya hizmetin son fiyatına dahil edilir ve tüketiciye ayrı bir vergi kalemi olarak sunulmaz. Bu nedenle şeffaflık sınırlı olabilir ancak devlet denetimi sayesinde vergi kaybı minimize edilmeye çalışılır.

2025 yılı itibariyle özellikle turizm ve ticaret sektörlerinde, KDV benzeri dolaylı vergi oranlarının %10 ila %20 arasında değiştiği bilinmektedir. Ancak bu oranlar sektöre ve hizmet türüne göre değişkenlik gösterebilir. Ayrıca bazı temel tüketim ürünleri bu vergilerden muaf tutulur veya sübvanse edilir.

Bu sistemle devlet, hem doğrudan hem dolaylı vergilendirme yoluyla kamu hizmetlerini finanse ederken aynı zamanda piyasadaki tüketim davranışlarını da yönlendirmeyi amaçlamaktadır.

Küba’da Vergi Oranları

Küba’daki vergi oranları, gelir düzeyine, faaliyet türüne ve işletmenin niteliğine göre değişkenlik gösterir. Sosyalist ekonomik sistemin bir parçası olarak, gelir adaletini sağlamaya yönelik kademeli vergilendirme modeli benimsenmiştir. Özellikle özel sektör girişimlerinin artmasıyla birlikte, vergi oranlarında farklı kademeler ve muafiyetler geliştirilmiştir. Vergi oranları, bireysel ve kurumsal mükellefler için farklı şekilde uygulanır ve bazı sektörlerde özel düzenlemeler bulunmaktadır.

Gelir Vergisi Oranı

Küba’da bireyler için gelir vergisi, artan oranlı bir sistemle uygulanır. Bu sistem, düşük gelirli bireylerin vergi yükünü azaltırken, yüksek gelirli bireylerden daha fazla vergi alınmasını hedefler. 2025 itibariyle uygulanan gelir vergisi oranları aşağıdaki gibidir:

Yıllık Gelir Aralığı (CUP)	Vergi Oranı
0 – 39.120	%0
39.121 – 58.680	%15
58.681 – 78.240	%20
78.241 – 97.800	%30
97.801 ve üzeri	%50

Özellikle serbest meslek sahipleri için bu oranlar net gelir üzerinden hesaplanır. Net gelir, brüt kazançtan düşülebilir giderlerin çıkartılmasıyla elde edilir. Devlet, bazı sektörlerde faaliyet gösteren serbest çalışanlara sabit oranlı gider indirimi uygular. Örneğin:

Restoran işletmeleri: Brüt kazancın %50’si kadar gider indirimi

El işi ve zanaat sektörü: %30 gider indirimi

Danışmanlık ve bilişim hizmetleri: %20 gider indirimi

Bunların yanı sıra, sosyal ve ekonomik açıdan desteklenmek istenen meslek gruplarına geçici vergi muafiyetleri sağlanabilmektedir. Yeni iş kuran bireyler için ilk 6 ila 12 ay boyunca vergi indirimi veya muafiyet uygulamaları söz konusudur.

Kurumlar Vergisi Oranı

Kurumlar vergisi, Küba’da özel sektör şirketleri ve yabancı yatırımların karları üzerinden alınır. Devlet işletmeleri genellikle farklı bir düzenlemeye tabidir. 2025 yılı itibariyle standart kurumlar vergisi oranı %30’dur. Ancak bu oran, bazı sektörlerde ve özel yatırım projelerinde %15’e kadar indirilebilmektedir.

Aşağıda farklı sektörlere göre kurumlar vergisi oranlarına dair örnek bir tablo yer almaktadır:

Sektör	Kurumlar Vergisi Oranı
Standart ticaret ve hizmet	%30
Turizm sektörü	%20
Yenilenebilir enerji yatırımları	%15
Biyoteknoloji ve sağlık yatırımı	%15
Serbest ticaret bölgeleri	%0 – %15 (teşvikli)

Bazı teşvik paketlerinde, yatırımların ilk 5 yılı boyunca kurumlar vergisi tamamen kaldırılabilir. Bu teşvikler özellikle döviz kazandırıcı faaliyetleri hedefler. Ancak teşvikten yararlanabilmek için projenin devlet tarafından onaylanmış olması gerekir ve belirli raporlama yükümlülükleri vardır.

KDV Oranı ve Uygulamaları

Küba’da klasik anlamda KDV sistemi yoktur; bunun yerine çeşitli tüketim vergileriyle benzer bir yapı oluşturulmuştur. Bu vergiler, genellikle fiyatların içine dahil edilir ve tüketiciye ayrı bir vergi kalemi olarak yansımaz. Ancak bazı sektörlerde, özellikle yabancılara yönelik hizmetlerde ve turistik bölgelerde açıkça belirtilen oranlar mevcuttur.

Genel dolaylı vergi uygulamaları şu şekildedir:

Ürün / Hizmet Grubu	Tüketim Vergisi / KDV Benzeri Oran
Temel tüketim ürünleri	Vergiden muaf veya düşük oran
Lüks tüketim ürünleri (TV, oto)	%10 – %20
Alkol ve tütün ürünleri	%25 – %30
Turistik hizmetler (otel, rehberlik)	%10 – %20
Dövizle işlem gören ithal ürünler	%10 – %15

Turizm sektöründe hizmet sunan işletmeler, döviz kazancı elde ettikleri için özel vergi uygulamalarına tabidir. Örneğin, otellerde verilen hizmetlerin fiyatlarına genellikle %10-15 oranında dolaylı vergi yansıtılır. Bu uygulama, hizmeti satın alan yabancı ziyaretçileri hedef almakta ve devletin döviz gelirlerini artırmayı amaçlamaktadır.

Ayrıca bazı ithal ürünlerde uygulanan özel tüketim vergileri, gümrük vergileriyle birlikte oldukça yüksek maliyet yaratabilir. Bu da yerli üretimi koruma ve döviz çıkışını azaltma stratejisine hizmet eder.

Küba’da KDV benzeri vergi uygulamaları, devletin hem tüketimi yönlendirme hem de kamu gelirlerini artırma amacıyla kullanılır. Bu sistemde, lüks ve zararlı tüketim ürünleri ağır şekilde vergilendirilirken, temel ihtiyaçlar genellikle vergi dışında tutulur ya da sübvanse edilir.

Küba Vergi Beyannamesi ve Ödeme Süreçleri

Küba’da vergi sistemi yalnızca oran ve türlerden ibaret değildir; aynı zamanda beyanname ve ödeme süreçleriyle de dikkatle kurgulanmış bir yapıya sahiptir. Küba devleti, vergi disiplini ve düzenliliğini sağlamak adına mükelleflerden zamanında ve eksiksiz beyan bekler. Bu süreç, bireyler ve kurumlar için farklı yükümlülükler doğurur. Vergi beyanı ve ödeme süreçleri Oficina Nacional de Administración Tributaria (ONAT) tarafından yürütülür ve denetlenir.

Vergi Beyannamesi Nasıl Verilir?

Küba’da vergi beyannamesi vermek, vergi mükellefi olan bireyler ve şirketler için yasal bir zorunluluktur. Beyan süreci, faaliyet türüne ve gelir düzeyine göre farklı şekillerde düzenlenmiştir. Beyan işlemleri hem fiziksel formlar yoluyla hem de dijital sistemler aracılığıyla yapılabilmektedir. Özellikle son yıllarda dijitalleşme hız kazanmış ve çevrimiçi beyan sistemi yaygınlaştırılmıştır.

Vergi beyannamesi süreci şu şekilde işler:

Mükellef Kaydı: Öncelikle kişi veya kuruluş ONAT sistemine kayıtlı olmalıdır. Bu kayıt işlemi sırasında vergi numarası verilir ve hangi kategoride mükellef olduğu belirlenir (örneğin: serbest meslek sahibi, küçük işletme, anonim şirket vb.).

Belgelerin Hazırlanması: Gelir ve gider belgeleri, fatura kayıtları, kira sözleşmeleri, maaş bordroları gibi tüm finansal dökümanlar toplanır. Serbest meslek sahipleri için sabit oranlı gider düşümü yapılabiliyorsa, bu da hesaplamalara dahil edilir.

Formların Doldurulması: ONAT tarafından yayımlanan yıllık beyan formları doldurulur. Bunlar fiziksel olarak ONAT ofislerine teslim edilebileceği gibi, dijital sistem üzerinden elektronik imza ile gönderilebilir.

Doğrulama ve Onay: Beyanname, ONAT yetkilileri tarafından kontrol edilir. Gerekli görülmesi halinde ek belge ya da açıklama talep edilebilir. Herhangi bir hata tespit edilirse mükellef düzeltme beyanı sunmak zorundadır.

Arşivleme ve Takip: Beyanname işlemi tamamlandıktan sonra ilgili belgeler 5 yıl boyunca saklanmak zorundadır. ONAT denetimleri sırasında bu belgelerin ibrazı gerekebilir.

Bazı sektörlerde aylık veya üç aylık dönemler için geçici beyanname zorunluluğu da bulunur. Örneğin, yüksek cirolu işletmeler ve döviz geliri elde eden kurumlar daha sık raporlama yapar.

Vergi Ödemeleri İçin Zamanlamalar ve Süreçler

Küba’da vergi ödemeleri belirli takvim dönemlerine bağlanmıştır. Mükellef türüne göre yıllık, üç aylık veya aylık ödeme planları uygulanabilir. Vergi ödemelerinin zamanında yapılması zorunludur; aksi takdirde cezai faizler ve yaptırımlar devreye girer.

Vergi Ödeme Takvimi:

Mükellef Türü	Beyanname Verme Tarihi	Ödeme Süresi
Serbest meslek sahipleri	Her yıl 1 Ocak – 28 Şubat	En geç 31 Mart
Küçük ve orta işletmeler	Her yıl 1 Ocak – 28 Şubat	En geç 31 Mart
Yüksek gelirli bireyler	Her yıl 1 Ocak – 28 Şubat	En geç 31 Mart
Şirketler (kurumlar vergisi)	Faaliyet yılı sonu itibariyle 60 gün içinde	Beyan tarihinden itibaren 30 gün içinde
Geçici vergilendirme (3 aylık)	Her çeyrek dönemin sonunda	Her dönemin bitimini takip eden 30 gün içinde

Ödeme yöntemleri şunlardır:

Banka havalesi: ONAT hesabına CUP veya MLC cinsinden ödeme yapılabilir.

Nakit ödeme: ONAT ofislerinden doğrudan ödeme mümkündür.

Elektronik ödeme: Dijital sistem üzerinden kredi kartı veya banka hesabı ile ödeme imkânı vardır (özellikle şirketler için teşvik edilmektedir).

Gecikme durumunda uygulanacak cezalar:

İlk 30 gün gecikme: %10 oranında ceza faizi

30 günü geçen gecikme: %20’ye kadar ek vergi ve denetim riski

Tekrarlanan gecikmeler: Ticari lisans iptali veya geçici faaliyet durdurma cezaları

Ayrıca, bazı vergiler peşin alınabilir veya taksitlendirme başvurusuyla ödeme planı oluşturulabilir. Bu tür başvurular ONAT’a yazılı olarak sunulmalı ve gerekçeli olmalıdır.

Sonuç olarak, Küba’da vergi beyannamesi ve ödeme süreçleri, sistematik ve denetime açık şekilde kurgulanmıştır. Özellikle özel sektörün gelişmesiyle birlikte bu süreçlerin şeffaflığı ve dijitalleşmesi de hız kazanmıştır.

Küba Vergi İndirimleri ve Teşvikler

Küba’da vergi sistemi yalnızca yükümlülükler ve oranlar üzerinden değil, aynı zamanda teşvik ve indirim mekanizmalarıyla da şekillendirilmiştir. Özellikle serbest meslek sahipleri, küçük işletmeler ve yabancı yatırımcılar için çeşitli vergi kolaylıkları sunularak ekonomik faaliyetlerin çeşitlendirilmesi ve artırılması hedeflenmektedir. Devlet, sosyalist ekonomik modeli çerçevesinde, belirli sektörleri ve stratejik yatırımları desteklemek için vergi muafiyetleri ve indirimli oranlar uygular.

Küba’da Uygulanan Vergi İndirimleri

Küba’da uygulanan vergi indirimleri hem bireysel hem de kurumsal mükellefleri kapsar. Bu indirimler, belirli faaliyetlerin desteklenmesi, girişimciliğin teşvik edilmesi ve düşük gelirli grupların korunması amacıyla düzenlenmiştir.

Bireyler ve Serbest Meslek Sahipleri İçin İndirimler:

Gider indirimi: Serbest meslek sahipleri, gelirlerinden belirli oranlarda gider düşebilir. Bu oran faaliyet alanına göre değişir:

Restoran işletmeciliği: %50

El sanatları: %30

Danışmanlık ve bilişim: %20

Aile indirimi: Belirli bir gelirin altında kalan bireyler için eş ve çocuk başına ek indirim uygulanır.

İlk yıl muafiyeti: Yeni kurulan mikro işletmeler, ilk 6-12 ay boyunca gelir vergisinden muaf tutulabilir.

Engelli bireylerin faaliyetleri: Engelli bireyler tarafından kurulan işletmelerde, vergi oranları %50’ye kadar düşürülebilir.

Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler (KOBİ’ler) İçin İndirimler:

Yerel kalkınma desteği: Kalkınmada öncelikli bölgelerde faaliyet gösteren işletmelere gelir vergisi oranlarında %10 ila %15 arasında indirim yapılabilir.

Tarım ve hayvancılık: Yerli üretimi teşvik amacıyla, bu sektörlerde faaliyet gösteren mükelleflere KDV benzeri tüketim vergilerinden muafiyet veya düşürülmüş oranlar sağlanır.

Kadın girişimciler: Bazı bölgelerde kadın girişimcilere yönelik özel vergi indirimi programları mevcuttur.

Bu indirimler ONAT (Oficina Nacional de Administración Tributaria) tarafından değerlendirilen başvurular sonucunda uygulanır ve belge ile kanıtlanmalıdır. Devlet, sahte beyanları önlemek amacıyla sıkı denetim mekanizmaları yürütür.

Yabancı Yatırımcılar İçin Vergi Teşvikleri

Küba, son yıllarda yabancı yatırım çekmek amacıyla önemli adımlar atmıştır. 2014 yılında yürürlüğe giren Yabancı Yatırımlar Yasası ile birçok sektörde vergi teşvikleri getirilmiştir. Bu teşvikler, ülkeye döviz kazandıran, istihdam yaratan ve stratejik alanlarda yatırım yapan yabancı sermayeyi hedeflemektedir.

Başlıca vergi teşvikleri şunlardır:

Kurumlar vergisinden muafiyet: Yeni kurulan yabancı sermayeli şirketler, ilk 8 yıl boyunca kurumlar vergisinden muaftır. 8. yıldan sonra bu oran standart %30 yerine %15 olarak uygulanabilir.

Gümrük vergisi muafiyeti: Makine, ekipman ve hammadde ithalatlarında, yatırım süresince gümrük vergisi alınmaz.

Kâr dağıtım vergisi istisnası: İlk 8 yıl boyunca şirketin kâr dağıtımı üzerinden vergi alınmaz.

Arazi ve bina vergilerinden muafiyet: Yatırım bölgesinde kullanılacak arsa veya yapı için 5 yıl süreyle vergi istisnası sağlanır.

KDV muafiyetleri: Turizm, sağlık, yenilenebilir enerji ve bilişim alanlarında faaliyet gösteren yabancı şirketler, bazı hizmetler ve ürünler için KDV benzeri vergilerden muaftır.

Teşvikten yararlanmak için gerekli şartlar:

Yatırım projesinin ONDI (Oficina Nacional de Inversiones) tarafından onaylanmış olması

En az %51 Küba tarafı ortaklığı gerektiren bazı sektörlerde yerel partnerle işbirliği

Çevre ve işçi güvenliği standartlarına uyum

Faaliyet raporlarının düzenli olarak ONAT’a sunulması

Ayrıca, Mariel Özel Kalkınma Bölgesi (ZED Mariel) gibi stratejik bölgelerde yapılan yatırımlar için teşvik paketleri çok daha caziptir. Bu bölgelerde vergi muafiyet süresi 10 yıla kadar çıkabilir ve yatırım prosedürleri hızlandırılmıştır.

Sonuç olarak, Küba vergi sistemi, sosyal adaleti ve kamu finansmanını gözetirken, özel girişim ve yabancı yatırımı teşvik edecek şekilde esnek indirim ve muafiyet mekanizmalarına sahiptir. Özellikle küçük işletmelerin desteklenmesi ve stratejik yatırımların teşvik edilmesi, bu politikanın temel taşlarını oluşturur.

Küba’da Vergi Denetimi ve İhlaller

Küba’da vergi denetimi, devletin ekonomik yapısının temel taşlarından biridir. Özellikle sosyalist modelin korunması ve kamu gelirlerinin etkin biçimde toplanabilmesi amacıyla, vergi denetimleri ciddi bir idari ciddiyetle yürütülür. Hem bireysel hem de kurumsal mükellefler için belirli denetim mekanizmaları oluşturulmuştur. Bu mekanizmalar, şeffaflık, eşitlik ve kamu düzeni ilkeleri doğrultusunda işlemler gerçekleştirir.

Vergi Denetimleri ve Uygulamalar

Küba’da vergi denetimleri, Oficina Nacional de Administración Tributaria (ONAT) tarafından yürütülür. Denetimlerin amacı, mükelleflerin doğru beyan yapıp yapmadıklarını, vergi ödemelerini zamanında gerçekleştirip gerçekleştirmediklerini ve potansiyel vergi kaçakçılığı faaliyetlerini tespit etmektir.

Denetim türleri:

Rutin denetimler: Her yıl belirli bir yüzdelik dilimdeki mükellefler rastgele seçilerek incelenir. Özellikle yüksek gelir beyan edenler ya da düzensiz raporlama yapanlar öncelikli hedefler arasındadır.

Şikâyet üzerine denetim: Vatandaşlardan veya diğer kurumlardan gelen ihbarlar doğrultusunda yerinde inceleme yapılabilir.

Sektörel denetim: Turizm, restoran, dövizle işlem yapan işletmeler gibi yüksek riskli sektörlerde daha sıkı denetim uygulanır.

Vergi uyumluluk denetimi: Yeni kayıt yaptıran işletmeler, ilk yıllarında uyum sürecinde olduklarından daha sık denetlenebilir.

Denetim süreci:

Ön bildirim: ONAT, mükellefe yazılı veya dijital yolla denetim tarihini bildirir.

Belge talebi: Mükelleften gelir-gider belgeleri, fatura örnekleri, banka dökümleri ve kira kontratları gibi belgeler istenir.

Yerinde inceleme: Fiziksel bir işletme söz konusuysa denetim ekipleri işyerini ziyaret eder.

Raporlama: Denetim sonunda ONAT tarafından düzenlenen rapor mükellefe sunulur.

Sonuç: Usulsüzlük yoksa işlem kapanır; hata ya da ihlal varsa yaptırım süreci başlar.

Dijital denetim sistemleri: ONAT son yıllarda dijital denetim araçlarını yaygınlaştırmıştır. Bu sayede, e-fatura sistemleri ve elektronik beyannameler üzerinden verilerin otomatik kontrolü yapılabilir hale gelmiştir.

Vergi İhlalleri ve Cezalar

Vergi ihlalleri, beyanname vermemek, eksik beyanda bulunmak, sahte belge düzenlemek, vergi kaçırmak veya geç ödeme gibi çeşitli şekillerde gerçekleşebilir. Küba yasalarına göre bu ihlaller hem para cezası hem de idari yaptırımlarla sonuçlanabilir. Ciddi durumlarda ceza hukuku kapsamında yargı süreci de başlatılabilir.

Başlıca vergi ihlali türleri:

Beyanname vermeme: Süresi içinde beyanname sunmayan mükellefler için ilk aşamada %10’luk gecikme faizi uygulanır.

Eksik beyan: Gelirin tamamını bildirmemek, giderleri şişirerek kârı düşük göstermek.

Sahte belge kullanımı: Var olmayan giderlerin faturalarla belgelendirilmesi en ciddi ihlallerden biridir.

Nakit işlemlerin kayıt dışı tutulması: Özellikle turistik işletmelerde yapılan nakit ödemelerin beyan dışı bırakılması.

Vergi kaçırma: Bilinçli ve sistematik şekilde vergi yükümlülüklerinden kaçmak.

Uygulanan cezalar:

İhlal Türü	Uygulanan Ceza
Beyannameyi geç verme	%10 – %20 oranında para cezası + gecikme faizi
Eksik gelir beyanı	Tespitin ardından %25 ila %50 oranında ek vergi
Sahte fatura veya belge düzenleme	Para cezası + faaliyet durdurma + olası hapis cezası
Tekrarlanan ihlaller	Lisans iptali, ticari faaliyet yasağı
Bilinçli vergi kaçırma	3 aydan 3 yıla kadar hapis cezası + vergi faizi

Faaliyet durdurma ve lisans iptali: Özellikle turistik bölgelerde faaliyet gösteren restoran, otel veya araç kiralama şirketleri gibi işletmeler, ciddi ihlaller durumunda geçici ya da kalıcı olarak kapatılabilir.

Taksitlendirme ve itiraz hakkı: Vergi cezası alan mükelleflerin ONAT’a yazılı olarak itiraz hakkı vardır. Ayrıca ödemelerde zorluk yaşayan işletmeler, cezalarını taksitlendirerek ödeme talebinde bulunabilirler.

Sonuç olarak, Küba’da vergi denetim sistemi katı ve kapsamlıdır. Hem yerli hem de yabancı mükellefler için uyumluluk teşvik edilirken, ihlaller ciddi sonuçlar doğurur. Bu sistem, kamu gelirlerinin düzenli ve adil şekilde toplanması kadar ekonomik şeffaflığın sağlanması açısından da kritik öneme sahiptir.

Küba’da Çift Vergilendirme Anlaşmaları

Küreselleşen ekonomi ile birlikte ülkeler arası ticari ilişkiler ve yatırım faaliyetleri arttıkça, birden fazla ülkenin aynı gelir üzerinden vergi talep etmesi riski ortaya çıkar. Bu durum, özellikle yabancı yatırımcılar ve uluslararası ticaret yapan firmalar için maliyetleri artırır. Küba, bu tür sorunları ortadan kaldırmak ve uluslararası yatırımı teşvik etmek amacıyla çeşitli ülkelerle çift vergilendirmeyi önleme anlaşmaları yapmıştır.

Çift Vergilendirme Anlaşması Nedir?

Çift vergilendirme anlaşması (ÇVA), bir mükellefin aynı gelir üzerinden iki farklı ülke tarafından vergiye tabi tutulmasını önlemek amacıyla yapılan uluslararası bir sözleşmedir. Bu anlaşmalar, gelirlerin hangi ülkede ne şekilde vergilendirileceğini düzenler ve çifte vergilendirmenin önüne geçmeyi hedefler.

Başlıca işlevleri:

Vergi yükünün hafifletilmesi: Aynı gelir kalemi için hem kaynak ülkede hem de mukim ülkede vergi ödenmesi engellenir.

Vergi kredisi veya istisna uygulamaları: Gelir ya yalnızca bir ülkede vergilendirilir, ya da biri vergilerken diğeri o vergi tutarını mahsup eder.

Yatırım teşviki: Yabancı yatırımcıların ve şirketlerin vergi riskleri azalır, böylece daha fazla yatırım teşvik edilir.

Vergi güvenliği: Anlaşmalar, gelir dağılımı ve vergi sorumluluklarını net şekilde belirler, bu da yatırımcılar açısından öngörülebilirlik sağlar.

Çift vergilendirme anlaşmaları, sadece kurumlar vergisi veya gelir vergisi için değil; faiz, temettü, telif, gayrimenkul geliri gibi çeşitli gelir türleri için de geçerli olabilir. Aynı zamanda karşılıklı bilgi değişimi ve denetim iş birliğini de kapsar.

Küba’nın Çift Vergilendirme Anlaşmaları

Küba, son yıllarda dış yatırımı artırmak ve uluslararası ticaret hacmini genişletmek amacıyla çeşitli ülkelerle çift vergilendirmeyi önleme anlaşmaları imzalamıştır. Bu anlaşmalar sayesinde, Küba’da faaliyet gösteren yabancı şirketler ya da Küba dışındaki Küba menşeli firmalar daha öngörülebilir ve avantajlı bir vergi ortamına kavuşmaktadır.

Anlaşma yaptığı bazı ülkeler şunlardır:

İspanya

Çin

Venezuela

Meksika

İtalya

Portekiz

Rusya

Vietnam

Kuveyt

Bu ülkelerle yapılan anlaşmalar, yatırımcılar açısından ciddi avantajlar sunar. Örneğin bir İspanyol yatırımcı Küba’da elde ettiği gelir için hem Küba’da hem İspanya’da vergi ödemek zorunda kalmaz. İlgili anlaşma hükümleri çerçevesinde, gelir sadece Küba’da vergilendirilebilir veya İspanya, Küba’da ödenen vergiyi kendi vergi sisteminde mahsup eder.

Anlaşmaların kapsamı:

Gelir ve kurumlar vergileri

Temettü ve faiz gelirleri

Gayrimenkul gelirleri

İş yeri tanımı ve daimi temsilci kuralları

Karşılıklı bilgi değişimi

Pratik avantajlar:

Yabancı yatırımcının toplam vergi yükü azalır

Vergi planlaması yapılabilir hale gelir

Hukuki güvence sağlanır

İki ülke arasında ekonomik ilişkiler güçlenir

Küba, bu anlaşmaları genellikle karşılıklı mütekabiliyet esasıyla yapmaktadır. Ancak bazı anlaşmalar sadece belirli sektörleri (örneğin turizm veya inşaat) kapsayabilir ve tüm gelir türlerini kapsam dışı bırakabilir. Bu nedenle yatırımcıların her ülke için geçerli olan anlaşma metnini detaylı olarak incelemesi gerekir.

Sonuç olarak, Küba’nın imzaladığı çift vergilendirme anlaşmaları, ülkenin yatırım ortamını daha cazip hale getiren önemli bir uluslararası vergi politikası aracıdır. Özellikle Avrupa, Asya ve Latin Amerika ülkeleriyle yapılan bu anlaşmalar sayesinde Küba’ya olan doğrudan yabancı yatırım akışı artmakta, mükellefler için ise daha şeffaf ve adil bir vergi ortamı sağlanmaktadır.

Küba Vergi Sistemi ve Uluslararası Ticaret

Küba’nın vergi sistemi, uluslararası ticareti doğrudan etkileyen önemli mekanizmalara sahiptir. Özellikle ithalat ve ihracat işlemlerinde uygulanan vergi politikaları, ülkenin döviz rezervlerini koruma, yerli üretimi destekleme ve ticaret dengesini yönetme hedeflerini gözeterek yapılandırılmıştır. Gümrük vergileri, ithalat düzenlemeleri ve belirli istisna uygulamaları bu sistemin temelini oluşturur.

İthalat ve İhracat Vergileri

Küba’da dış ticaret işlemleri büyük ölçüde devlet kontrolü altındadır. Özel sektörün ithalat ve ihracat yapma kapasitesi sınırlıdır ve genellikle devlet aracılığıyla işlem yapılır. Ancak bazı serbest girişimciler ve yabancı ortaklı şirketler, belirli izinler dahilinde bu işlemleri gerçekleştirebilir.

İthalat Vergileri:

İthalat vergileri, özellikle lüks tüketim malları ve yerli üretimi olumsuz etkileyebilecek ürünler üzerinde yoğunlaşır. Bu vergiler, hem doğrudan gümrük vergisi hem de dolaylı tüketim vergisi şeklinde uygulanabilir.

Ürün Grubu	Ortalama İthalat Vergisi Oranı
Gıda ürünleri (temel tüketim)	%5 – %10
Elektronik ve beyaz eşya	%20 – %30
Otomobil ve motorlu taşıtlar	%30 – %50
Giyim ve tekstil	%10 – %20
Sanayi makineleri ve ekipmanları	%0 – %5 (yatırım teşvikli)

İhracat Vergileri:

Küba’da ihracat, çoğunlukla döviz geliri elde etmek amacıyla desteklenir. Bu nedenle ihracata doğrudan vergi uygulanmaz. Aksine, ihracatçı firmalara dövizle işlem yapma hakkı ve vergi avantajları tanınır. Ancak bazı hassas sektörlerde (örneğin tütün, rom, nikel gibi) devlet tekelinde ihracat söz konusudur. Bu sektörlerde ihracat izni olmadan dış satış yapılamaz.

İhracat teşvikleri kapsamında:

Kurumlar vergisi indirimi

KDV muafiyeti

Gümrük vergisi iadesi

Döviz transferinde kolaylıklar sağlanır

Yabancı ortaklı şirketlerin ihracat yapabilmesi için ONAT ve ilgili ticaret bakanlığından özel izin alması gerekir.

Gümrük Vergileri ve İstisnalar

Küba’da gümrük vergileri, ithal edilen ürünlerin türüne ve kullanım amacına göre farklı oranlarda uygulanır. Bu vergiler, yalnızca mali gelir elde etmek amacıyla değil, aynı zamanda ekonomik strateji aracı olarak kullanılır. Yerli üretimi koruma ve lüks tüketime sınırlama getirme gibi amaçlarla yüksek oranlı vergiler uygulanabilir.

Gümrük Vergilerinin Genel Uygulamaları:

Ticari ithalat: Şirketler tarafından yapılan ithalat işlemlerinde ürün türüne göre değişen oranlarda vergi alınır.

Şahsi ithalat: Bireylerin kişisel tüketim amacıyla getirdiği ürünlerde daha düşük oranlar uygulanır; ancak yıllık sınırlar vardır.

MLC (Moneda Libremente Convertible) ile ödeme: Bazı ithalat işlemleri yalnızca döviz üzerinden yapılabilir ve dövizli işlemlerde vergi oranları daha yüksek olabilir.

Gümrük Vergisi İstisnaları:

Küba’da bazı ithalat kalemleri, stratejik yatırım ya da sosyal amaçlar doğrultusunda vergiden muaf tutulabilir. Bu istisnalar arasında:

Yatırım teşviki amaçlı makineler ve ekipmanlar: Özellikle yenilenebilir enerji, sağlık, altyapı ve bilişim alanlarında kullanılacak ekipmanlar gümrük vergisinden muaftır.

İnsani yardım malzemeleri: İlaç, tıbbi cihaz, okul malzemesi gibi insani amaçlı ürünlerde vergi uygulanmaz.

ZED Mariel gibi özel ekonomik bölgelerdeki projeler: Bu bölgelerdeki yatırımlar için ithalat vergileri büyük ölçüde kaldırılmıştır.

Yabancı ortaklı şirketler: ONDI tarafından onaylanan projelerde ithal edilen mallar için süreli istisnalar uygulanabilir.

Gümrük İdaresi (Aduana General de la República): Tüm gümrük işlemleri bu kurum tarafından yürütülür. Ülkeye gelen her türlü ürün, beyanname ve ithalat izinlerine bağlı olarak kontrol edilir.

Özel Not: Küba, yerel para birimi olan CUP ile yapılan işlemler ve dövizle (MLC, USD, EUR) yapılan işlemler arasında ciddi farklılıklar uygular. Gümrük vergileri de bu ayrım doğrultusunda şekillendirilir. Dövizle ithalat yapan işletmelerin, devlete karşı yükümlülükleri daha yüksek olabilir.

Sonuç olarak, Küba’nın uluslararası ticarete yönelik vergi yapısı, döviz gelirini artırma ve yerli üretimi koruma temelli bir anlayışa dayanır. İthalat vergileri ve gümrük düzenlemeleri, ithalatı kontrol altında tutarken; ihracatta ise teşvik edici bir çerçeve benimsenmiştir. Yatırım yapmak isteyen yabancı şirketler için bu vergi yapısını anlamak, stratejik planlama açısından kritik önem taşır.

Küba Vergi Sistemi 2025 Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Ek kaynak: Daha fazla bilgi için

Ternrise Danışmanlarını Keşfedin: Ternrise Küba Danışmanlarını keşfedin!