Göçmen Dostu 20 Ülke: Sosyal Haklar & İş İmkanları

Göçmenleri En Hızlı Entegre Eden Ülkeler

Kanada

Kanada, göçmenlerin topluma hızlıca entegre olabilmesi için en kapsamlı ve etkili sistemlere sahip ülkelerden biridir. Federal ve eyalet düzeyinde yürütülen destek programları, yeni gelenlerin dil öğrenmelerine, iş bulmalarına ve sosyal yaşama katılmalarına yardımcı olur. “Settlement Services” adı verilen devlet destekli hizmetler, barınmadan işe yerleştirmeye kadar çok çeşitli alanlarda ücretsiz danışmanlık sunar. Göçmen çocukları doğrudan devlet okullarına kaydedilebilirken, yetişkinler için ücretsiz İngilizce ve Fransızca dil kursları mevcuttur. Ayrıca, göçmenlerin niteliklerine göre diplomaların denkliği hızla yapılabilmekte, bu da iş gücü piyasasına daha hızlı katılım sağlar.

İsveç

İsveç, “etkin bütünleşme politikası” ile göçmenlerin hem ekonomik hem de sosyal olarak kısa sürede sistemin parçası haline gelmesini sağlayan bir model sunar. İsveç Göçmenlik Ajansı tarafından sunulan “Etableringsplan” programı, yeni gelenlere özel hazırlanmış bir yol haritasıdır. Bu program kapsamında bireyler dil eğitimi, mesleki danışmanlık ve sosyal hizmetlere yönlendirilir. İsveç’te göçmen çocukları için anaokulundan itibaren destekleyici eğitim programları uygulanırken, yetişkinler için “SFI” adı verilen yoğun İsveççe kursları zorunludur ve ücretsizdir. Ayrıca barınma, sağlık hizmetleri ve geçim desteği gibi temel haklara erişim oldukça hızlı ve kolaydır.

Almanya

Almanya, özellikle “Integrationskurs” adlı entegrasyon kursları ile öne çıkar. Bu kurslar göçmenlere dil eğitiminin yanı sıra Alman kültürü, hukuku ve toplumsal değerler hakkında bilgi verir. Federal Göçmen ve Mülteci Dairesi (BAMF) tarafından finanse edilen bu kurslar zorunlu hale getirilmiştir. Ayrıca iş gücü piyasasına katılımı kolaylaştırmak amacıyla göçmenlere özel istihdam ofisleri kurulmuştur. Göçmenlerin sahip oldukları meslekî yeterliliklerin tanınması için oluşturulan sistemler sayesinde diplomaların denkliği hızla sağlanır. Sosyal yardım, kira desteği ve çocuk yardımı gibi olanaklar entegrasyonu destekler niteliktedir.

Yeni Zelanda

Yeni Zelanda, göçmen entegrasyonunda toplumsal kapsayıcılığı esas alır. “Immigration New Zealand” kurumunun sunduğu “Settlement Support” hizmetleri, yeni gelenlerin yerel toplumla daha hızlı bağ kurmasına yardımcı olur. Devlet destekli dil programları, iş bulma danışmanlığı ve gönüllü mentorluk sistemleri yaygındır. Aynı zamanda göçmenler için kültürel çeşitliliği teşvik eden yerel etkinlikler ve seminerler düzenlenir. Göçmen çocukları devlet okullarında ücretsiz eğitim alabilirken, sağlık sistemine hızlı erişim sağlanır. Özellikle aile birleşimi ve uzun vadeli kalış planları olanlar için bürokratik işlemler oldukça sadeleştirilmiştir.

Hollanda

Hollanda, zorunlu entegrasyon programları ile öne çıkar. “Inburgering” olarak bilinen bu sistemde göçmenlerin belli bir dil seviyesi ve toplumsal bilgi düzeyine ulaşmaları beklenir. Bu eğitim süreci sonunda bir sınava tabi tutulurlar. Başarılı olan bireyler oturumlarını kalıcı hale getirme ve vatandaşlık başvurusunda bulunma hakkı kazanırlar. Göçmenler için ayrı danışma merkezleri, sosyal konutlara yönlendirme, sağlık sistemine entegrasyon ve çocuklar için eğitim destek programları gibi imkanlar sunulur. Aynı zamanda işverenlerle yapılan işbirlikleri sayesinde mesleki entegrasyon hızlandırılır.

Portekiz

Portekiz, Avrupa’nın en göçmen dostu ülkelerinden biri olarak gösterilir. Göçmenlere sunulan kamu hizmetleri arasında dil eğitimi, sağlık hizmetleri, sosyal yardım ve ücretsiz eğitim olanakları yer alır. Göçmen Entegrasyon Destek Merkezleri (CNAIM), göçmenlere hukuki danışmanlık, oturum izni işlemleri, barınma, eğitim ve iş bulma konularında kapsamlı destek sağlar. Ayrıca Portekiz, göçmen girişimciliğini destekleyici hibeler ve mikro kredilerle ekonomik entegrasyonu teşvik eder. Sosyal hoşgörü ve düşük ayrımcılık seviyesi sayesinde göçmenler topluma daha kolay adapte olur.

Avustralya

Avustralya, “Multiculturalism” yani çokkültürlülük ilkesini resmen benimseyen ve uygulayan bir ülkedir. Göçmenler için özel olarak hazırlanmış “Settlement Services” programı, devlet tarafından finanse edilir ve dil kurslarından kültürel oryantasyona kadar birçok başlığı kapsar. Avustralya’da göçmenler hem kamu sağlığı sisteminden hem de devlet okullarından ücretsiz olarak faydalanabilir. İş gücü piyasasına entegrasyon için “Skilled Migration Program” gibi sistemler vasıtasıyla mesleki yeterlilik değerlendirmeleri yapılır ve uygun sektörlere yönlendirme sağlanır.

Belçika

Belçika, federal yapısı sayesinde göçmen entegrasyonunda bölgesel çözümler üretmektedir. Flanders, Wallonia ve Brüksel bölgelerinde farklı uygulamalar olmakla birlikte, hepsinde dil eğitimi, mesleki oryantasyon ve toplumsal bilgilendirme eğitimleri zorunludur. Sosyal yardımlar, çocuk bakım desteği ve geçici barınma imkanları gibi hizmetler göçmenlerin ilk dönemini kolaylaştırır. Ayrıca yerel yönetimlerin yürüttüğü kültürel katılım projeleri sayesinde göçmenler hızla sosyal çevre edinir.

Sosyal Yardım ve Sağlık Erişimi

Kanada

Kanada, göçmenlere sosyal yardım ve sağlık hizmetlerine erişim konusunda dünya genelinde en cömert ülkelerden biridir. Daimi oturum sahibi olan her birey, ülkenin kamu sağlık sistemi olan “Medicare” kapsamında ücretsiz sağlık hizmetlerinden faydalanabilir. Bu sistem, muayene, hastane yatışı, ameliyat ve bazı ilaçları kapsar. Ayrıca düşük gelirli göçmenler için kira yardımı, çocuk yardımı, geçim desteği gibi sosyal yardımlar da sağlanır. Yeni gelenlerin sistemden faydalanabilmesi için eyalet bazında değişiklik gösteren kısa bekleme süreleri olsa da, acil sağlık hizmetleri hemen sunulur. Çocuklar için eğitim ve okul yemekleri gibi ek destekler de devlet tarafından finanse edilir.

İsveç

İsveç, göçmenlere sunduğu sağlık ve sosyal güvenlik hizmetleriyle Avrupa’nın en kapsamlı sistemlerinden birine sahiptir. Ülkede yasal olarak ikamet eden herkes, kayıt olduktan sonra İsveç’in kamu sağlık sisteminden yararlanabilir. Muayeneler, doğum hizmetleri, psikolojik destek ve hastane tedavileri devlet tarafından finanse edilir; bireyden yalnızca sembolik katkı payları alınır. Sosyal yardımlar arasında kira desteği, çocuk parası (barnbidrag), işsizlik maaşı ve geçim desteği yer alır. Ayrıca, iş arayan göçmenlere yönelik özel programlar kapsamında, gelir desteği ile birlikte mesleki eğitim ve danışmanlık sağlanır.

Almanya

Almanya’da sosyal yardım ve sağlık sistemi son derece gelişmiştir ve göçmenler bu sistemlere belirli şartlar altında kolaylıkla entegre olabilir. Göçmenler sağlık sigortası sistemine dahil olduklarında, tüm temel sağlık hizmetlerine erişim sağlarlar. Kamu sigortası sistemi (Gesetzliche Krankenversicherung) sayesinde doktor muayenesi, hastane tedavileri ve reçeteli ilaçlar büyük ölçüde ücretsizdir. Geliri olmayan ya da düşük olan göçmenler “Arbeitslosengeld II” (Hartz IV) kapsamında kira, ısınma, sağlık sigortası ve temel yaşam ihtiyaçları için devlet yardımı alabilir. Ayrıca çocuklar için “Kindergeld” adlı aylık ödeme sistemi bulunur.

Hollanda

Hollanda’da göçmenler için sosyal yardımlar ve sağlık sistemine erişim oldukça sistemli bir yapıya sahiptir. Her bireyin sağlık sigortası yaptırması zorunludur; ancak düşük gelirli kişiler için sigorta primlerinin önemli bir kısmı devlet tarafından karşılanır. Sağlık sigortası kapsamındaki hizmetler arasında aile hekimi, uzman doktor, hastane tedavileri ve bazı ilaçlar yer alır. Göçmenler, gelir seviyelerine göre “zorgtoeslag” adı verilen sağlık yardımına başvurarak prim desteği alabilir. Ayrıca kira yardımı (huurtoeslag), çocuk yardımı ve sosyal yardım (bijstand) gibi desteklerle yaşam kalitesi artırılır.

Portekiz

Portekiz’de ikamet iznine sahip göçmenler, kamu sağlık sisteminden (SNS – Serviço Nacional de Saúde) ücretsiz ya da düşük ücretli şekilde faydalanabilir. Sağlık ocakları ve devlet hastaneleri aracılığıyla temel sağlık hizmetleri sunulur. Acil servisler ve çocuk sağlığı hizmetleri tamamen ücretsizdir. Sosyal yardım kapsamında ise “RSI” (Rendimento Social de Inserção) ile temel gelir desteği sağlanır. Ayrıca kira, enerji faturaları ve eğitim masrafları için bölgesel düzeyde çeşitli yardım programları mevcuttur. Göçmenler için sosyal hizmet merkezleri bünyesinde çalışan rehberlik danışmanları, kişisel ihtiyaçlara uygun yönlendirmeler yapar.

Avustralya

Avustralya’da kalıcı oturum iznine sahip göçmenler, ülkenin kamu sağlık sistemi olan “Medicare” kapsamında ücretsiz sağlık hizmetlerine erişebilir. Bu sistem; aile hekimi ziyaretleri, uzman doktorlar, ameliyatlar ve kamu hastanelerindeki yatış hizmetlerini kapsar. Aynı zamanda düşük gelirli aileler için enerji yardımı, çocuk bakımı yardımı ve kira desteği gibi sosyal yardımlar mevcuttur. “Centrelink” aracılığıyla işsizlik ödeneği, engelli birey yardımı ve eğitim destekleri de sunulur. Yeni gelen göçmenler, geçici oturum süresince özel sigorta kullanmak zorundadır ancak bu süreçte de çeşitli acil destek hizmetlerine ulaşabilir.

Norveç

Norveç, göçmenlerin sosyal güvenlik ve sağlık hizmetlerinden faydalanabilmesi için kapsamlı bir sistem oluşturmuştur. Ülkede yasal olarak çalışan ya da belirli bir süre ikamet eden herkes, ulusal sağlık sistemine dahil olur. Kamu sağlık sisteminde doktor ziyaretleri, çocuk aşıları, doğum ve hastane tedavileri gibi hizmetler büyük oranda devlet tarafından finanse edilir. Sosyal yardım sisteminde ise işsizlik yardımı, kira desteği, geçim yardımı, çocuk parası ve eğitim bursları yer alır. Göçmenler bu haklara hızlı erişim sağlamak için NAV sistemine kayıt yaptırırlar. Özellikle çocuklu aileler için geniş destek paketleri mevcuttur.

Fransa

Fransa, göçmenlerin sağlık ve sosyal yardımlara erişimini anayasal bir hak olarak görür. “Protection Universelle Maladie (PUMa)” kapsamında ülkede yasal olarak ikamet eden herkes kamu sağlık sisteminden yararlanabilir. Sağlık hizmetlerinin büyük kısmı devlet tarafından karşılanırken, düşük gelirli bireyler için özel tamamlayıcı sigorta desteği de sağlanır. Sosyal yardımlar arasında çocuk yardımı, konut yardımı (APL), işsizlik maaşı ve asgari gelir desteği (RSA) gibi kalemler bulunur. Göçmenlerin bu sistemlere entegrasyonu, göçmen büroları aracılığıyla yürütülen danışmanlık hizmetleriyle hızlandırılır.

Göçmen Çalışma Hakları

Kanada

Kanada’da göçmenlerin çalışma hakları, göçmenlik statüsüne göre farklılık göstermekle birlikte oldukça güçlüdür. Daimi oturum iznine sahip bireyler, vatandaşlarla aynı iş haklarına sahiptir. Çalışma saatleri, asgari ücret, işçi sağlığı ve güvenliği gibi alanlarda tüm çalışanlar eşit şekilde korunur. Geçici oturum sahibi göçmenler de belirli koşullarla çalışma izni alabilir. Kanada, “Express Entry” sistemiyle nitelikli işgücünü ülkeye çekerken, aynı zamanda göçmenlerin mesleki yeterliliklerini tanıyan sistemlerle iş gücü piyasasına entegrasyonlarını kolaylaştırır. Çalışan hakları, eyalet düzeyinde düzenlense de temel işçi koruma yasaları federal düzeyde güvence altındadır. Sendika üyeliği ve toplu pazarlık hakkı göçmen işçiler için de geçerlidir.

Almanya

Almanya’da göçmenler, özellikle Avrupa Birliği dışından gelenler için yapılandırılmış çalışma izin sistemleri sayesinde iş gücü piyasasına entegre olur. “Blue Card” sistemi ile yüksek vasıflı göçmenler kolaylıkla Almanya’da çalışma hakkı kazanabilir. Göçmen işçiler, Alman İş Kanunu kapsamında tüm temel haklardan faydalanır: eşit ücret, iş güvencesi, tatil hakkı, sendikal örgütlenme gibi. Meslek tanıma sistemiyle göçmenlerin diplomaları değerlendirilir ve tanınır; böylece vasıflarına uygun işlerde çalışmalarına imkan tanınır. Ayrıca Almanya, iş arayan göçmenlere yönelik danışmanlık ve dil destek programları ile iş bulmalarını hızlandırır.

İsveç

İsveç’te göçmenlerin çalışma hakları anayasa ile güvence altındadır. İsveç’te oturum iznine sahip herkes çalışma hakkına da sahiptir. Ülkede asgari ücret yasası olmamasına rağmen, toplu iş sözleşmeleri yoluyla belirlenen ücretler tüm çalışanlar için bağlayıcıdır. İşverenler göçmenleri işe alırken ayrımcılıkla karşılaşmamak zorundadır; bu konuda sıkı denetim ve yasal yaptırımlar uygulanır. Göçmenler, İsveç İş Bulma Kurumu (Arbetsförmedlingen) aracılığıyla iş bulma desteği alabilir. Ayrıca, İsveç’te çalışma izniyle gelen kişiler, belirli bir süre çalıştıktan sonra kalıcı oturum ve aile birleşimi başvurusunda bulunabilir.

Hollanda

Hollanda’da göçmenlerin çalışma hakları, Göç ve Vatandaşlık Dairesi (IND) tarafından verilen oturum türüne bağlıdır. AB dışından gelen göçmenler genellikle sponsorlu vizeyle çalışırlar ve bu süreçte hem kendileri hem de işverenleri belirli kurallara tabidir. Hollanda’da işçi hakları çok güçlüdür; çalışma saatleri, iş güvenliği, izinler ve asgari ücret gibi konular yasal düzenlemelerle koruma altına alınmıştır. Göçmen işçiler sendikalara katılabilir, ayrımcılığa uğramamaları için işyerlerinde denetim yapılır. Ayrıca, yüksek nitelikli göçmenler için özel “Highly Skilled Migrant” programı bulunur. Bu program, daha hızlı vize işlemleri ve vergi avantajları sağlar.

Avustralya

Avustralya, çalışma izinleri konusunda kapsamlı ve kategorilere ayrılmış bir sistem uygular. “Skilled Independent Visa” gibi kalıcı vizelere sahip göçmenler, vatandaşlarla aynı haklara sahiptir. Geçici vizeliler ise sponsorlu çalışma izinleri ile istihdam edilir. Tüm çalışanlar, Avustralya İş Yasası çerçevesinde asgari ücret, izin günleri, işçi güvenliği ve sendika üyeliği gibi temel haklardan yararlanır. “Fair Work Ombudsman” adlı kurum, işyerlerinde hak ihlallerini denetler ve göçmen işçilere ücretsiz hukuki destek sağlar. Göçmenlerin çalışma hayatına hızlı katılımı için devlet destekli mesleki eğitim programları ve dil kursları sunulmaktadır.

Norveç

Norveç’te göçmen işçilerin çalışma hakları, yerel işgücüyle aynı seviyede güvence altındadır. Yasal olarak ikamet eden herkes çalışma hakkına sahiptir. Norveç İş Kanunu, ayrımcılığa karşı güçlü korumalar içerir ve işverenlerin eşit ücret, izin ve iş güvenliği gibi temel konularda yasal yükümlülükleri vardır. Göçmenlerin çoğunlukla inşaat, ulaşım ve sağlık gibi sektörlerde çalıştığı Norveç’te, sendikalaşma oranı da yüksektir. İş gücü piyasasına entegrasyon için NAV aracılığıyla mesleki rehberlik, iş arama desteği ve dil eğitimi verilir.

Fransa

Fransa’da çalışma hakları, göçmenlerin yasal statüsüne bağlı olarak şekillenir. Daimi oturumu olan veya çalışma vizesiyle gelen göçmenler, Fransız İş Kanunu kapsamında tüm haklardan yararlanır. Bu haklar arasında asgari ücret (SMIC), sosyal sigorta, iş güvencesi, izin hakları ve sendikal faaliyetler yer alır. Fransa, ayrımcılıkla mücadele konusunda sıkı düzenlemelere sahiptir ve bu konuda göçmen işçileri koruyucu yasal mekanizmalar mevcuttur. Göçmenler için diplomaların tanınması, dil kursları ve iş arama desteği gibi politikalar uygulanır. Ayrıca “Pôle Emploi” kurumları, göçmenlerin iş bulmalarını kolaylaştırmak için özel programlar yürütür.

Yeni Zelanda

Yeni Zelanda, göçmen işçiler için nitelikli göçmenlik programları ve işveren sponsorluğu sistemleri ile dikkat çeker. “Accredited Employer Work Visa” ile işverenin onayıyla gelen göçmenler, belirli sektörlerde çalışma hakkı kazanır. Ülkede göçmen işçiler, asgari ücret, izin hakları ve güvenli çalışma ortamı gibi temel korumalardan eşit biçimde faydalanır. Yeni Zelanda Göçmenlik Ofisi (INZ), işverenlerin göçmenleri adil şekilde istihdam etmesi için düzenli denetimler yapar. Göçmenlere, iş bulma sürecinde destek sunan danışmanlık hizmetleri, yerel iş bulma portalları ve eğitim fırsatları sağlanır.

Göçmenlere Sunulan Eğitim İmkanları

Kanada

Kanada, göçmenlere sunduğu eğitim fırsatlarıyla öne çıkar. 18 yaş altındaki tüm çocuklar, ilkokuldan lise seviyesine kadar devlet okullarında ücretsiz eğitim alabilir. Eğitim dili İngilizce veya Fransızcadır ve göçmen çocuklara yönelik dil destek programları (ESL – English as a Second Language, FSL – French as a Second Language) oldukça yaygındır. Yetişkin göçmenler için ise hükümet destekli “Language Instruction for Newcomers to Canada (LINC)” gibi dil ve kültürel adaptasyon kursları mevcuttur. Üniversite ve yüksekokullarda göçmen öğrenciler, burs ve kredi imkanlarından vatandaşlarla aynı koşullarda faydalanabilir. Ayrıca mesleki eğitim programları, yeniden sertifikalandırma kursları ve göçmen mühendis, doktor gibi profesyonellerin denklik sürecine destek veren merkezler oldukça aktiftir.

Almanya

Almanya’da göçmen çocukları devlet okullarında ücretsiz eğitim alır ve sistem onların dil seviyelerine uygun hazırlık sınıfları sunar. Özellikle “Willkommensklassen” (hoş geldin sınıfları), yeni gelen öğrencilerin Almanca öğrenmesini ve sınıf arkadaşlarına entegre olmasını kolaylaştırır. Göçmenler için meslek liseleri (Berufsschule) ve üniversiteler, düşük maliyetli veya tamamen ücretsizdir. Ayrıca “BaföG” adlı devlet kredisi sistemiyle göçmen öğrencilerin maddi destek alması sağlanır. Yetişkin göçmenler için ise “Integrationskurse” kapsamında dil eğitimiyle birlikte sosyal yaşam, iş hayatı ve kültür hakkında bilgiler içeren programlar sunulur. Ayrıca göçmenlerin mesleki gelişimi için “Berufsanerkennung” sistemleri sayesinde yurtdışı diplomaları tanınır.

İsveç

İsveç, göçmenlere sunduğu eğitim politikaları ile Avrupa’nın en kapsayıcı sistemlerinden birine sahiptir. 6-19 yaş arasındaki çocuklar ücretsiz devlet okullarına katılırken, yeni gelen göçmen çocuklara özel “hazırlık sınıfları” (förberedelseklass) sunulur. Bu sınıflarda İsveççe eğitimi alarak zamanla ana sınıflara geçiş yapılır. Yetişkin göçmenler için ücretsiz İsveççe kursları olan “SFI” (Swedish for Immigrants) programı yürütülür. Ayrıca yetişkin eğitimi kapsamında “Komvux” adlı sistem, göçmenlerin lise diploması almasını veya meslek değiştirmesini kolaylaştırır. Üniversite ve yüksekokullarda ise Avrupa dışından gelen göçmen öğrenciler için bazı bölümlerde burs ve dil destek programları sağlanır.

Hollanda

Hollanda’da göçmen çocukları devlet okullarında ücretsiz eğitim görür ve zorunlu eğitime tabidir. Yeni gelen çocuklar için “Nieuwkomersklassen” adlı özel sınıflar oluşturulur; burada dil eğitimi ve temel akademik derslerle entegrasyon sağlanır. Ortaöğretimden sonra göçmen gençler hem meslek liselerine (MBO) hem de akademik liselere yönlendirilir. Üniversiteler ve yüksek meslek okulları (HBO) için göçmen öğrencilere özel burs programları sunulabilmektedir. Yetişkin göçmenler için dil kursları, mesleki yeterlilik programları ve vatandaşlık sınavına hazırlık eğitimleri (Inburgering) yaygındır. Bu kurslar belediyeler tarafından finanse edilir ve çoğu durumda zorunludur.

Portekiz

Portekiz, göçmen öğrencilerin eğitim sistemine entegrasyonunu destekleyen güçlü mekanizmalara sahiptir. Zorunlu eğitim kapsamındaki tüm çocuklar devlet okullarında ücretsiz eğitim görür. Göçmen çocuklara yönelik Portekizce hazırlık sınıfları, kültürel oryantasyon modülleri ve birebir destek programları uygulanır. Eğitim Bakanlığı, öğretmenler için çok kültürlü sınıflarda eğitim metodolojileri üzerine özel eğitimler düzenler. Yetişkin göçmenler için dil kurslarının yanı sıra okuma yazma ve meslek edindirme programları da sunulur. Yükseköğrenimde göçmen öğrencilere özel kontenjanlar ve düşük gelirli ailelere burs imkânı tanınır.

Avustralya

Avustralya’da göçmen çocukları ücretsiz devlet eğitimi hakkına sahiptir. Devlet okulları, “English as an Additional Language or Dialect” (EAL/D) programlarıyla göçmen çocuklara uyum sürecinde dil desteği sağlar. Ayrıca, Avustralya Eğitim Bakanlığı, çok kültürlü toplulukları kapsayan öğretim materyalleriyle çeşitliliği teşvik eder. Yetişkin göçmenler için “Adult Migrant English Program (AMEP)” adlı ücretsiz İngilizce eğitimi sunulur. Mesleki eğitim (TAFE) ve üniversite programlarında göçmen öğrencilere burs, öğrenci kredisi ve iş gücü odaklı staj imkanları verilir. Mesleki yeterliliklerin tanınması da eğitim politikalarının önemli bir parçasıdır.

Norveç

Norveç’te göçmen çocukların eğitim hakkı anayasal düzeyde tanınmıştır. Zorunlu eğitim çağındaki çocuklar devlet okullarına ücretsiz olarak devam eder ve Norveççe öğrenmeleri için özel destek sınıfları sunulur. Eğitim Bakanlığı, öğretmenlere göçmen çocukların psikososyal ihtiyaçlarına duyarlı eğitim stratejileri geliştirir. Yetişkin göçmenler, “Introduksjonsprogrammet” kapsamında Norveççe dili, toplum bilgisi ve iş becerileri eğitimi alırlar. Ayrıca mesleki eğitim ve lise diploması alma imkânı sunulur. Yükseköğretimde ise göçmenler için uluslararası programlara erişim kolaylığı sağlanır.

Fransa

Fransa’da göçmen çocuklar, zorunlu eğitim kapsamına girer ve devlet okullarında ücretsiz eğitim alırlar. Yeni gelen öğrenciler için “UPE2A” (Unité pédagogique pour élèves allophones arrivants) sınıfları mevcuttur. Bu sınıflarda Fransızca dil eğitimi ve temel derslerde destek sağlanır. Göçmen öğrencilere rehber öğretmen ve psikolojik danışman desteği sunulur. Yetişkin göçmenler için dil kursları, vatandaşlık eğitimi ve meslek kursları, özellikle “OFII” (Office Français de l’Immigration et de l’Intégration) aracılığıyla verilir. Ayrıca göçmenlerin yükseköğretime erişimini kolaylaştırmak için üniversitelerde hazırlık programları ve burs sistemleri mevcuttur.

Dil Desteği ve Uyum Programları

Kanada

Kanada, göçmenlerin topluma entegrasyon sürecinde dil desteği ve uyum programlarını temel politika olarak benimsemiştir. “Language Instruction for Newcomers to Canada (LINC)” programı, daimi oturum iznine sahip olan yetişkin göçmenlere ücretsiz İngilizce veya Fransızca dil eğitimi sunar. Bu kurslar aynı zamanda kültürel adaptasyon, iş başvurusu teknikleri, sağlık sistemine erişim gibi hayati konuları da kapsar. Eğitimler hükümet tarafından finanse edilir ve genellikle göçmen hizmet merkezleri ya da kolejler aracılığıyla verilir. Çocuklar ve gençler için devlet okullarında ESL/FSL (English/French as a Second Language) programları yürütülür. Ayrıca toplum merkezleri, kütüphaneler ve gönüllü kuruluşlar aracılığıyla ücretsiz konuşma kulüpleri ve rehberlik hizmetleri sağlanır.

Almanya

Almanya’da dil eğitimi ve uyum programları “Integrationskurs” çatısı altında toplanır. Bu kurslar, Federal Göç ve Mülteciler Dairesi (BAMF) tarafından finanse edilir ve yeni gelen göçmenlere zorunlu olarak sunulur. Kursun ilk bölümü temel Almanca dil eğitimi içerirken, ikinci bölümde Almanya’nın toplumsal yapısı, hukuki düzeni, temel hak ve özgürlükleri gibi konular işlenir. Toplam 700 saatlik bu program sonunda göçmenler sınava tabi tutulur. Ayrıca mesleki dil kursları (Berufsbezogene Deutschsprachförderung) ile göçmenlerin iş piyasasına daha hızlı adapte olmaları hedeflenir. Kurslar üniversiteler, halk eğitim merkezleri ve özel kurumlar tarafından verilir.

İsveç

İsveç’te göçmenler için uygulanan “SFI – Svenska för invandrare” programı, devlet tarafından finanse edilen ücretsiz İsveççe kurslarından oluşur. Bu program farklı eğitim seviyelerine göre dört farklı gruba ayrılmıştır ve tüm göçmen yetişkinler için zorunlu değildir ancak önerilir. SFI dışında “Etableringsplan” adı verilen uyum planları kapsamında bireylerin ihtiyaçlarına göre oluşturulmuş dil, meslek ve toplum entegrasyonu kursları verilir. Bu süreç İsveç İş Kurumu (Arbetsförmedlingen) ile birlikte yürütülür. Eğitimler sırasında bireylere maddi destek sunulur ve çocuk bakım hizmetleri de temin edilir.

Hollanda

Hollanda’da dil desteği ve uyum programları “Inburgering” adı altında toplanır. AB dışından gelen göçmenler için zorunlu olan bu süreçte, bireyler belirli seviyede Hollandaca öğrenmek ve Hollanda toplumuna dair bilgiler edinmek zorundadır. Program kapsamında verilen kurslar, dil eğitimi, kültürel normlar, temel haklar ve iş piyasasına yönelik bilgiler içerir. Süreç sonunda “inburgeringsexamen” adlı bir sınav uygulanır ve başarı gösteren bireyler oturumlarını kalıcı hale getirme veya vatandaşlık başvurusu yapma hakkı kazanır. Uyum kursları, belediyeler tarafından organize edilir ve bireyler için çoğu zaman maddi destek sağlanır.

Portekiz

Portekiz’de göçmenlere yönelik dil desteği “Português para Todos” programı çerçevesinde sunulur. Bu program, Portekizce bilmeyen yetişkin göçmenler için ücretsiz dil eğitimi imkânı tanır ve Avrupa Dil Portföyü kriterlerine göre A1 ila B2 seviyelerinde kurslar içerir. Uyum programları ise Göçmen Entegrasyon Destek Merkezleri (CNAIM) tarafından yürütülür. Bu merkezlerde dil kurslarının yanı sıra hukuki bilgilendirme, kültürel danışmanlık ve mesleki yönlendirme hizmetleri de sağlanır. Portekiz hükümeti, dil öğrenimini vatandaşlığa geçiş sürecinin bir parçası haline getirmiştir ve bu nedenle dil sınavları önem arz eder.

Avustralya

Avustralya’da göçmenlere yönelik en büyük dil desteği programı “Adult Migrant English Program (AMEP)”tir. Bu program, 18 yaşın üzerindeki daimi oturum izni sahiplerine 510 saate kadar ücretsiz İngilizce eğitimi sunar. Eğitimler esnek saatlerde ve çeşitli düzeylerde verilir; online veya yüz yüze katılım mümkündür. AMEP kurslarında ayrıca iş arama teknikleri, kültürel farkındalık ve iletişim becerileri gibi modüller de bulunur. Göçmenlere çocuk bakım hizmeti, ulaşım desteği ve rehberlik de sunulur. Uyum programları ise devlet ve sivil toplum kuruluşları tarafından ortaklaşa yürütülür.

Norveç

Norveç, göçmenlere yönelik dil ve uyum programlarını “Introduksjonsprogrammet” çatısı altında sunar. Bu program kapsamında göçmenler Norveççe dili, iş hayatı bilgisi, kültürel entegrasyon ve toplumsal değerler üzerine kapsamlı eğitim alırlar. Dil eğitimi, bireyin eğitim seviyesine göre uyarlanır ve çoğunlukla belediyeler tarafından sağlanır. Programa katılan bireyler haftalık belli bir süre ders alır ve bu süre boyunca devlet tarafından maddi destek (introduksjonsstønad) sağlanır. Ayrıca genç yetişkinler için eğitim ve staj imkanları entegre edilmiştir. Norveç’te vatandaşlık için belirli düzeyde Norveççe bilgisi şarttır.

Fransa

Fransa’da göçmenler için dil ve uyum programları “OFII – Office Français de l’Immigration et de l’Intégration” aracılığıyla yürütülür. OFII, yeni gelen göçmenlere 100 ila 600 saat arası Fransızca dil kursu sunar. Aynı zamanda bireylere Fransız toplumu, laiklik ilkesi, hukuk sistemi ve iş yaşamına dair seminerler verilir. Dil kursları, kişinin eğitim seviyesine göre sınıflandırılır. Bu eğitimler çoğu zaman vatandaşlık süreci için zorunlu kabul edilir. Ayrıca belediyeler ve sivil toplum kuruluşları tarafından kültürel etkinlikler, rehberlik ve bireysel danışmanlık hizmetleriyle desteklenen uyum süreci mevcuttur.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Ek kaynak: Daha fazla bilgi için

Ternrise Danışmanlarını Keşfedin: Ternrise Genel Danışmanlarını keşfedin!