Çin’de Şirket Kurma 2025

Çin’da Şirket Kurma 2025: Genel Bilgiler

Çin, dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olarak girişimciler ve yatırımcılar için benzersiz fırsatlar sunan bir ülke konumundadır. Küresel tedarik zincirlerinin merkezi haline gelen Çin, hem üretim kapasitesi hem de iç pazarıyla yabancı sermayeyi çekmeye devam etmektedir. 2025 yılı itibariyle Çin’de şirket kurma süreci daha da dijitalleşmiş ve sadeleştirilmiş durumdadır. Bu süreçte Çin hükümeti, yerli ve yabancı yatırımcılara eşit yasal haklar sunma politikalarını daha şeffaf bir şekilde uygulamaktadır.

Çin’de şirket kurarken dikkate alınması gereken ilk unsur, iş modeline uygun bir şirket türü seçmektir. En yaygın şirket türleri arasında Wholly Foreign Owned Enterprise (WFOE), Joint Venture (JV) ve Representative Office (RO) bulunmaktadır. Yabancı yatırımcılar için en uygun yapı çoğu zaman WFOE’dir çünkü tam mülkiyet sağlar.

Bir diğer önemli faktör ise Çin’in farklı şehirlerinin ve eyaletlerinin yatırımcılara sunduğu bölgesel teşviklerdir. Özellikle serbest ticaret bölgeleri (Free Trade Zones – FTZ), düşük vergi oranları, ithalat kolaylıkları ve bürokratik işlemlerde hız sağlama gibi avantajlar sunmaktadır.

İş kurmadan önce mutlaka yapılması gerekenlerden biri de pazar araştırmasıdır. Çin pazarı oldukça rekabetçi ve dinamik bir yapıya sahiptir. Kültürel farklılıklar, tüketici davranışları ve dil bariyeri gibi etkenler göz önünde bulundurulmalıdır.

Ayrıca Çin’in dijital altyapısı ve online işlemlere verdiği önem, şirket kuruluş sürecinde e-devlet sistemleri üzerinden birçok adımın tamamlanabilmesini mümkün kılmaktadır. Bu durum hem zaman tasarrufu hem de işlemlerin şeffaflığı açısından yatırımcıya büyük kolaylık sağlar.

Sonuç olarak, Çin’de şirket kurmak hem büyük fırsatlar hem de ciddi hazırlık gerektirir. Yasal gereklilikleri doğru anlamak, güvenilir danışmanlarla çalışmak ve uzun vadeli planlar yapmak başarılı bir girişimin anahtarıdır. ​​

Çin’de Şirket Kurma Süreci

Şirket Kurulum Adımları

Çin’de bir şirket kurmak, düzenli ve belirli yasal süreçlerin takip edilmesini gerektirir. Bu adımlar, hem merkezi hükümetin hem de yerel yönetimlerin belirlediği kurallara göre şekillenmektedir. 2025 yılı itibariyle süreçlerin çoğu dijitalleşmiş ve çevrim içi platformlara taşınmış olsa da hâlâ bazı adımlar fiziksel olarak tamamlanmak zorundadır.

İlk adım, kurulacak şirketin yapısına karar vermektir. Yabancı yatırımcılar için en yaygın yapı Wholly Foreign Owned Enterprise (WFOE) modelidir. Yapı seçildikten sonra, şirket ismi tescil edilir. Çin’de aynı ismi taşıyan başka bir şirket bulunamaz, bu nedenle isim kontrolü yapılması zorunludur.

İkinci adım, faaliyet alanına göre uygun bir iş adresi temin etmektir. Çin’de sanal ofisler her durumda kabul edilmez, bazı şehirlerde gerçek bir fiziksel adres gereklidir. Bu adresten sonra iş planı hazırlanır ve ilgili yetkili makama sunulur.

Üçüncü adımda, şirketin kuruluş başvurusu yapılır. Bu başvuru Çin Sanayi ve Ticaret İdaresi (AMR – Administration for Market Regulation) tarafından incelenir. Onay alındıktan sonra işletme lisansı (Business License) verilir. Bu lisans, şirketin yasal olarak faaliyet gösterebilmesi için temel belgedir.

Dördüncü adım, maliye dairesine kayıt ve vergi numarası (Tax Registration Certificate) alınmasıdır. Bu süreçte şirketin elektronik fatura (fapiao) sistemi kurulumu da yapılır. Aynı zamanda sosyal güvenlik ve işsizlik sigortası kurumlarına da kayıt yapılması gereklidir.

Beşinci adımda banka hesabı açılır. Yabancı yatırımcıların dövizle işlem yapabilmesi için hem yerel para birimi (RMB) hem de döviz hesapları açılır. Bunun yanında Çin Merkez Bankası ve Döviz Yönetim Kurumu’na (SAFE) kayıt işlemleri tamamlanır.

Son olarak, şirket mührü (company seal) yaptırılır. Çin’de mühür kullanımı yasal belgeler ve anlaşmalar için zorunludur. İşlem tamamlandığında şirket operasyonlarına başlayabilir.

Şirket Kuruluşu İçin Gerekli Belgeler

Çin’de şirket kurmak isteyen yabancı yatırımcılar için bazı temel belgeler gereklidir. Bu belgeler, şirket türüne ve faaliyet alanına göre değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak aşağıdaki belgeler tüm kurulum türleri için gereklidir:

Kurucu ortakların pasaport fotokopileri: Yabancı yatırımcıların kimlik belgeleri, noter tasdikli ve gerektiğinde konsolosluk onaylı olmalıdır.

İsim onay formu: Şirketin Çin’de benzersiz olduğunu gösteren resmi başvuru formudur.

Kira sözleşmesi: Fiziksel bir iş yeri kiralandığını gösteren geçerli ve noter onaylı kira kontratı gereklidir.

İş planı: Şirketin faaliyet alanını, pazar analizini, büyüme stratejisini ve sermaye yapısını içeren ayrıntılı bir iş planı hazırlanmalıdır.

Sermaye beyanı: Yatırılacak sermayenin miktarını ve zamanlamasını içeren beyan formudur.

Yetkilendirme mektubu ve vekâletname: Çin’deki bir temsilciye verilen noter onaylı vekâletname ile başvuru süreçleri yürütülebilir.

Şirket ana sözleşmesi (Articles of Association): Ortakların hak ve yükümlülüklerini, yönetim yapısını ve karar mekanizmalarını belirten yasal sözleşmedir.

Kurucu ortakların referans mektupları: Bazı şehirlerde istenebilen, yatırımcının güvenilirliğini teyit eden belgeler arasında yer alır.

Fotoğraflar ve biyometrik bilgiler: Kurucuların bazı biyometrik bilgileri, Çin hükümetinin dijital kayıt sistemleri için talep edilebilir.

Tüm bu belgeler, hem İngilizce hem de Çince olarak hazırlanmalı ve gerektiğinde noter tasdiki ile yeminli tercüme yapılmalıdır. Belgelerin eksiksiz ve doğru olması, sürecin hızlı ilerlemesini sağlar. Yanlış ya da eksik belgeler, şirket kurulumunun reddedilmesine ya da aylarca gecikmesine yol açabilir.

Çin’de Şirket Kurarken Dikkat Edilmesi Gereken Hukuki Hususlar

Yasal Gereklilikler ve Kayıt Prosedürleri

Çin’de bir şirket kurarken uyulması gereken yasal prosedürler oldukça detaylıdır ve çeşitli devlet kurumlarıyla koordineli şekilde yürütülmelidir. Özellikle yabancı yatırımcıların şirket kurma süreçlerinde Çin yasalarına tam uygunluk göstermesi, hem yasal hem de operasyonel açıdan kritik öneme sahiptir.

Yasal sürecin en başında gelen adım, şirketin resmi olarak tescil edilmesidir. Bu tescil işlemleri genellikle Çin Sanayi ve Ticaret İdaresi (AMR) tarafından yürütülür. Ancak bazı bölgelerde yerel yönetimler süreci ek düzenlemelerle daha kapsamlı hale getirebilir. Tescil başvurusu için gerekli belgeler sunulduktan sonra başvuru değerlendirmeye alınır ve ortalama 10–30 iş günü içinde sonuçlanır.

Bir diğer temel gereklilik, şirketin yasal temsilcisinin belirlenmesidir. Bu kişi genellikle şirketin yöneticisi olur ve Çin’de şirket adına resmi işlemleri yürütebilir. Temsilcinin kimlik belgeleri ve biyometrik bilgileri ilgili makamlara sunulmalıdır.

Kayıt prosedürlerinde izlenecek diğer yasal adımlar şunlardır:

İşletme lisansı başvurusu: Çin’de şirketin faaliyet gösterebilmesi için işletme ruhsatı alınması zorunludur.

Vergi dairesine kayıt: Şirketin Çin’de vergi mükellefi olabilmesi için Vergi Bürosu’na kayıt yaptırılması gerekir. Bu süreçte KDV ve gelir vergisi numaraları verilir.

Sosyal sigorta kaydı: Tüm işletmeler, çalışanları için sosyal sigorta ve işsizlik sigortasına kayıt yaptırmak zorundadır.

Resmî mühürlerin hazırlanması: Çin’de şirketin ticari faaliyetlerinde mühür kullanımı yasal olarak bağlayıcıdır. Şirket mührü, finans mührü ve sözleşme mührü gibi mühürler resmi işlemlerde gereklidir.

Bankacılık işlemleri: Şirketin Çin’de banka hesabı açması, yasal olarak işlem yapabilmesi için ön koşuldur.

Bu prosedürlerin ihmal edilmesi veya hatalı gerçekleştirilmesi durumunda şirketin faaliyetleri askıya alınabilir, para cezaları kesilebilir veya lisansı iptal edilebilir. Bu nedenle profesyonel danışmanlık almak ve süreci titizlikle yürütmek büyük önem taşır.

Şirket Sözleşmesi ve İzinler

Çin’de şirket kurarken hazırlanacak en kritik belgelerden biri şirket sözleşmesidir (Articles of Association). Bu belge, şirketin kuruluş amacını, ortakların yetki ve sorumluluklarını, karar alma mekanizmalarını, kâr dağıtımını ve fesih koşullarını net bir şekilde ortaya koyar. Sözleşme, Çin hukukuna uygun şekilde Çince olarak hazırlanmalı ve noter onaylı olmalıdır.

Şirket sözleşmesinde bulunması gereken temel maddeler şunlardır:

Şirketin adı ve kayıtlı adresi

Faaliyet alanı ve kapsamı

Ortakların isimleri, sermaye katkı oranları

Yönetim yapısı ve oy hakkı dağılımı

Kâr ve zarar dağıtım esasları

Genel kurulun toplanma şekli

Sözleşme değişikliği prosedürleri

Şirketin tasfiye ve fesih kuralları

Çin yasaları bu sözleşmenin sadece resmi başvuru esnasında değil, şirketin faaliyeti süresince de geçerli ve bağlayıcı olduğunu belirtir. Değişiklikler durumunda yeniden onay alınması zorunludur.

Bunun dışında bazı sektörlerde faaliyet gösterecek şirketlerin özel izinler (licensing) alması gerekebilir. Örneğin;

Eğitim

Gıda ve içecek

İnternet hizmetleri

Sağlık hizmetleri

E-ticaret

gibi sektörlerde, ilgili bakanlıklardan özel faaliyet izni almak gerekmektedir. Bu izinler için ek belgeler, saha denetimleri ve yerel makamlarla mülakatlar da gerekebilir.

Ayrıca veri güvenliği ve ulusal güvenlik açısından hassas alanlarda faaliyet gösterecek şirketlerin, Çin Siber Güvenlik Kanunu’na uyumlu altyapılar kurması, yerel sunucu kullanması ve veri işleme politikalarını şeffaf şekilde beyan etmesi zorunludur.

Bu noktada doğru hukuki danışmanlık almak, izin süreçlerini sorunsuz yürütmek ve şirket faaliyetlerinin sekteye uğramasını engellemek için elzemdir. Çin’de iş yaparken hukuki çerçevede her adımı dikkatle planlamak, uzun vadede güçlü ve sürdürülebilir bir iş modeli kurmanın temelini oluşturur.

Çin’de Şirket Kurmak İçin Gerekli Sermaye

Sermaye Miktarı ve Yatırım Gereksinimleri

Çin’de şirket kurarken en çok merak edilen konulardan biri, gerekli olan sermaye miktarıdır. 2025 itibariyle Çin hükümeti, yabancı yatırımları teşvik etmek amacıyla minimum sermaye şartlarını birçok sektörde esnetmiştir. Ancak bu esneklik, her şirket türü ve her sektör için geçerli değildir. Dolayısıyla sermaye planlaması yapılırken hem faaliyet alanı hem de kurulacak şirket türü dikkate alınmalıdır.

Wholly Foreign Owned Enterprise (WFOE) gibi yabancıya ait tam mülkiyetli şirketlerde, belirli bir minimum sermaye zorunluluğu bulunmasa da pratikte yerel otoriteler, sermaye miktarına göre başvuruyu değerlendirir. Örneğin teknoloji, ihracat, eğitim veya sağlık gibi stratejik sektörlerde sermaye gereksinimi daha yüksek olabilir. Bu nedenle, faaliyet türüne uygun ve sürdürülebilir bir sermaye miktarı taahhüt edilmelidir.

2025 yılı itibariyle tavsiye edilen minimum sermaye miktarları genel olarak şu şekildedir:

Danışmanlık veya hizmet sektörleri için: 100.000 RMB (~13.000 EUR)

Ticaret şirketleri için: 300.000 RMB (~40.000 EUR)

Üretim ve ihracat şirketleri için: 500.000 RMB ve üzeri (~65.000 EUR)

Bazı şehirlerdeki serbest ticaret bölgelerinde (Free Trade Zones) bu rakamlar daha esnek olabilir ve farklı teşviklerle desteklenebilir. Ancak düşük sermaye ile başvuru yapılması, yetkililer tarafından işletmenin sürdürülebilirliğine dair şüphe oluşturabilir ve lisans sürecini zorlaştırabilir.

Ayrıca şirket kurulduktan sonra bu sermayenin hemen yatırılması şart değildir. Genellikle 10 yıla kadar yayılan bir sermaye taahhüdü planı sunulabilir. Ancak bu süre içinde belirtilen miktar yatırılmadığında cezai yaptırımlar ve lisans iptali söz konusu olabilir.

Sermaye Yatırımı ve Finansal Gereklilikler

Sermaye yatırımı süreci, sadece bir taahhüt beyanından ibaret değildir. Çin hükümeti, sermaye akışlarını denetleyen katı mali kurallara sahiptir. Bu nedenle, yatırılan sermayenin banka kayıtları, muhasebe sistemine girişi ve vergi dairesine bildirimi gibi tüm adımların şeffaf şekilde yapılması gereklidir.

Sermaye yatırımı genellikle şu aşamalardan geçer:

Çin’de banka hesabının açılması (RMB ve döviz cinsinden iki hesap)

Yatırımcının sermayeyi belirlenen banka hesabına yurt dışından transfer etmesi

Banka tarafından Çin Döviz Kontrol İdaresi (SAFE) sistemine bildirim

Muhasebe sistemine kaydedilmesi ve işletme ruhsatının güncellenmesi

Sermaye yatırımı doğrudan Çin Merkez Bankası’nın kontrolündedir ve “sermaye hesabı” adı verilen özel hesaba yatırılır. Bu hesap, sadece belirli harcamalar (ofis kira ödemesi, ekipman alımı, personel maaşı vb.) için kullanılabilir. Ayrıca, bu hesaptan harcama yapmadan önce çoğu zaman banka veya muhasebeci tarafından onay alınması gerekir.

Bazı finansal gereklilikler şunlardır:

Yeminli mali müşavir (CPA) raporu: Sermayenin yatırıldığı ve muhasebeye işlendiği belgelenmelidir.

Yıllık denetim ve raporlama: Her yıl şirketin finansal durumu yerel makamlarla paylaşılmalı ve denetimden geçmelidir.

Sosyal sigorta ve vergi ödemeleri: İşçi çalıştıran her şirket, maaşlardan kesilen vergi ve primleri düzenli olarak ödemek zorundadır.

Ayrıca, şirketin sermaye yapısında yapılacak herhangi bir değişiklik (örneğin sermaye artırımı) AMR ve SAFE nezdinde yeniden tescil ve onay gerektirir. Bu işlemler oldukça detaylı ve belgeli bir süreci gerektirdiğinden profesyonel muhasebe hizmeti alınması tavsiye edilir.

Sonuç olarak, Çin’de şirket kurmak isteyen yatırımcıların sadece sermaye miktarına değil, bu sermayenin nasıl kullanılacağına, nasıl izleneceğine ve nasıl raporlanacağına da dikkat etmesi gerekir. Aksi halde şirket, ciddi mali yaptırımlarla karşılaşabilir veya faaliyet iznini kaybedebilir.

Çin’de Şirket Kurarken Vergilendirme ve Mali Yükümlülükler

Çin Vergi Sistemi ve Şirket Vergisi

Çin’de şirket kurarken vergi yükümlülükleri ve vergi sisteminin yapısı, iş planlaması açısından kritik öneme sahiptir. 2025 itibariyle Çin’deki vergi sistemi oldukça gelişmiş ve dijitalleşmiş bir yapıya sahiptir. Yabancı sermayeli şirketler, Çin yerel şirketleriyle aynı vergi yükümlülüklerine tabidir. Vergi oranları, faaliyet alanına, gelir türüne ve şirketin bulunduğu bölgeye göre değişiklik gösterebilir.

Ana vergi türleri şunlardır:

Kurumsal Gelir Vergisi (CIT): Standart oran %25’tir. Ancak belirli serbest bölgelerde ve stratejik alanlarda faaliyet gösteren şirketlere %15’e kadar düşürülen oranlar sunulabilir.

Katma Değer Vergisi (KDV – VAT): Çin’de ürün ve hizmet satışlarından alınan en önemli vergi türüdür. Genel oran %13’tür, bazı hizmetlerde %6 ve %9 oranları da uygulanabilir.

Damga Vergisi: Sözleşme ve anlaşmalardan alınan sabit oranlı bir vergidir. Genellikle %0.005 ile %0.1 arasında değişir.

Bireysel Gelir Vergisi (IIT): Şirket çalışanları için ödenen vergidir ve çalışan maaşına göre dilimlendirilir.

Tüketim Vergisi ve Gümrük Vergileri: Belirli sektörlerde (alkollü içecekler, kozmetik, lüks ürünler vb.) uygulanır.

Yabancı yatırımcılar için dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biri de çifte vergilendirme anlaşmalarıdır. Türkiye ile Çin arasında çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması vardır. Bu sayede Türkiye’de vergilendirilen bazı kazanç kalemleri Çin’de yeniden vergilendirilmez. Ancak bu avantajlardan yararlanmak için gerekli belgelerin resmi olarak sunulması ve onaylanması gerekir.

Şirketin vergi numarası, şirket tescilinin hemen ardından alınmalı ve Çin Vergi Bürosu’na kayıt tamamlanmalıdır. Vergi beyannameleri her ay ve her yıl olmak üzere düzenli olarak bildirilmelidir. Geç ya da eksik bildirimler ağır para cezalarıyla sonuçlanabilir.

Muhasebe ve Finansal Raporlama Yükümlülükleri

Çin’de faaliyet gösteren tüm şirketler, muhasebe ve finansal raporlama yükümlülüklerini Çin Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen Çin Muhasebe Standartları (Chinese GAAP) çerçevesinde yerine getirmek zorundadır. Uluslararası yatırımcıların alışık olduğu IFRS veya US GAAP geçerli değildir. Ancak büyük ölçekli şirketler için bu standartlara uygun raporlamalar ek olarak hazırlanabilir.

Çin’de şirketlerin uyması gereken başlıca muhasebe yükümlülükleri şunlardır:

Aylık vergi beyannamesi sunumu: KDV, gelir vergisi, damga vergisi gibi kalemlerin her ay beyan edilmesi gerekir.

Yıllık mali rapor hazırlığı: Tüm şirketler her yıl faaliyet sonuçlarını Maliye Bakanlığı’na bildirmek zorundadır.

Bağımsız denetim raporu: Özellikle belirli bir gelirin üzerinde olan veya kamuya açık bir şekilde faaliyet gösteren şirketlerin yıllık olarak bağımsız denetimden geçmesi zorunludur.

Elektronik fatura (Fapiao) düzenleme ve takibi: Çin’de fatura sistemi devlet tarafından kontrol edilir. Her şirket fatura kesmek için vergi dairesinden onay almalı ve bu faturalar elektronik sistem üzerinden düzenlenmelidir.

Muhasebe kayıtlarının Çince tutulması zorunluluğu: Çin’de tüm muhasebe kayıtlarının Çince tutulması gerekir. İngilizce veya başka bir dilde kayıt tutmak yasal değildir.

Defter saklama süresi: Tüm muhasebe belgeleri ve kayıtları en az 10 yıl süreyle saklanmak zorundadır.

Finansal raporlama ve denetim süreçlerinde yerel muhasebe ofisleriyle çalışmak, belgelerin doğru hazırlanması ve denetimlerde sorun yaşanmaması açısından büyük avantaj sağlar. Çin’de muhasebe sistemlerinin büyük kısmı dijital olduğundan, yazılımların doğru kurulması ve entegrasyonun eksiksiz yapılması şirketin vergi ve mali yükümlülükleri açısından kritik öneme sahiptir.

Son olarak, Çin’deki vergi denetimleri hem sistemsel hem de fiziksel olarak sıkı şekilde yürütülmektedir. Vergi beyannamelerinde yapılan tutarsızlıklar, yanlış fatura kullanımı veya KDV iadelerindeki hileli işlemler ağır cezalarla sonuçlanabilir. Bu nedenle muhasebe sisteminin kurulum aşamasından itibaren uzman kişilerle çalışmak ve şeffaf bir raporlama sistemi benimsemek hayati önem taşır.

Çin’de Şirket Kurmak İçin İşletme İzinleri

İşletme İzinleri ve Lisanslar

Çin’de bir şirketin kurulabilmesi ve yasal olarak faaliyete geçebilmesi için işletme lisansı (business license) temel belgedir. Ancak bazı sektörlerde bu lisansın yanı sıra özel işletme izinleri ve faaliyet ruhsatları alınması da zorunludur. Çin devleti, stratejik öneme sahip ya da kamu sağlığını ve güvenliğini ilgilendiren alanlarda faaliyet gösterecek şirketlere yönelik çok katmanlı bir izin sistemi uygulamaktadır.

Genel olarak tüm şirketler, Çin Sanayi ve Ticaret İdaresi (AMR) tarafından verilen işletme lisansına sahip olmak zorundadır. Bu lisans, şirketin adı, yasal temsilcisi, faaliyet alanı, sermayesi, kayıt tarihi ve lisans numarasını içerir. Bu lisansın alınması, şirketin resmen tanınması anlamına gelir ve diğer tüm işlemlerin (banka hesabı açmak, vergi numarası almak, fatura kesmek gibi) ön koşuludur.

Ancak aşağıdaki sektörlerde faaliyet gösteren şirketlerin ek lisanslar alması zorunludur:

Gıda ve içecek sektörü: Gıda güvenliği lisansı ve sağlık sertifikası

İlaç ve medikal ürünler: Tıbbi cihaz lisansı, GMP sertifikası

Eğitim sektörü: Eğitim ruhsatı ve öğretmen izinleri

E-ticaret ve internet hizmetleri: İnternet içerik sağlayıcı lisansı (ICP License)

İthalat-ihracat firmaları: Gümrük kaydı ve ithalat-ihracat kodu (Customs Registration Code)

Finansal hizmetler: Finansal kurum lisansı ve Çin Merkez Bankası’ndan onay

Bu özel lisansların her biri farklı devlet kurumlarından alınır. Örneğin, sağlıkla ilgili bir işletme açılacaksa Çin Sağlık Komisyonu’ndan, e-ticaretle ilgili bir girişim yapılacaksa Endüstri ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı’ndan (MIIT) onay gerekir. Bu lisansların alınma süreci genellikle ek belgeler, yerinde denetimler ve uzun onay prosedürleri içerir.

Ek olarak bazı bölgelerde “özel ekonomik bölgeler” ya da “serbest ticaret bölgeleri” içinde faaliyet gösteren şirketler, izin süreçlerinde hızlandırılmış prosedürlerden faydalanabilir. Bu bölgeler, daha hızlı ruhsatlandırma, vergi avantajları ve dijital başvuru imkânlarıyla dikkat çeker.

Çalışma İzinleri ve Diğer Gereklilikler

Yabancı yatırımcılar Çin’de şirket kurduktan sonra, kendileri veya yabancı çalışanları için çalışma izni (Work Permit) ve oturma izni (Residence Permit) almak zorundadır. Çin, iş gücü piyasasını düzenlemek adına bu izinleri merkezi bir sistem üzerinden denetlemektedir. 2025 itibariyle tüm başvurular, “Foreigners Work Management System” adı verilen dijital platform üzerinden yapılabilmektedir.

Çalışma İzni Alım Süreci:

Yabancı çalışanın nitelikleri (diploma, iş tecrübesi vb.) değerlendirilir.

Şirket, yabancı çalışanı istihdam edeceğini resmi olarak beyan eder.

Başvuru onaylandıktan sonra çalışma izni verilir ve bu belgeyle birlikte Çin vizesi (Z vizesi) alınır.

Çin’e giriş yaptıktan sonra oturma izni başvurusu yapılır.

Yabancı çalışanlar üç farklı sınıfa ayrılır:

A sınıfı: Yüksek nitelikli uzmanlar, araştırmacılar, yöneticiler

B sınıfı: Yeterli deneyime sahip profesyoneller

C sınıfı: Düşük vasıflı iş gücü (nadir onaylanır)

Çalışma izinleri, faaliyet gösterilecek şehre göre farklılık gösterebilir. Örneğin, Şanghay ve Shenzhen gibi küresel ticaret merkezlerinde prosedürler daha hızlı ilerlerken, daha az gelişmiş bölgelerde bürokrasi daha yoğun olabilir.

Ayrıca Çin’de şirket kuran yabancı yatırımcılar şu gereklilikleri de yerine getirmelidir:

Çin sosyal sigorta sistemine kayıt: Tüm çalışanlar (yerli ve yabancı) sosyal güvenlik sistemine dahil edilmelidir.

Yabancı yatırımların SAFE’e (Döviz İdaresi) bildirimi: Döviz transferleri ve sermaye hareketleri için özel kayıtlara girilmelidir.

Ofis denetimleri: Özellikle ilk yıl içinde yerel otoriteler şirketin belirtilen adreste aktif şekilde faaliyet gösterdiğini denetleyebilir.

Sonuç olarak, Çin’de şirket kurmak yalnızca şirket tesciliyle biten bir süreç değil; işletme lisansları, sektör bazlı özel izinler, çalışma ve oturma izinleri gibi birçok resmi prosedürü kapsayan çok katmanlı bir sistemdir. Bu sistemin eksiksiz ve doğru şekilde işletilmesi, hem yasal yaptırımların önüne geçmek hem de işlerin kesintisiz yürütülmesini sağlamak açısından büyük önem taşır.

Çin’de Şirket Kurarken Yer Seçimi ve Ofis Kiralama

Şehir Seçimi ve Ofis Kiralama Seçenekleri

Çin’de şirket kurarken doğru şehir ve ofis lokasyonu seçimi, şirketin operasyonel başarısı açısından stratejik öneme sahiptir. Ülke genelinde büyük ekonomik merkezler, serbest ticaret bölgeleri ve bölgesel kalkınma projeleri, farklı türden girişimciler için avantajlar sunar. 2025 yılı itibariyle Çin’in şehirleri arasında büyük ekonomik ve bürokratik farklar vardır, bu da yer seçimini kritik hale getirir.

Başlıca tercih edilen şehirler:

Şanghay: Finans, lojistik ve dış ticaretin merkezi. Serbest ticaret bölgesi (Shanghai FTZ) büyük vergi avantajları ve hızlı şirket kurulumu sunar.

Pekin: Politik merkez olmakla birlikte teknoloji ve eğitim odaklı yatırımlar için elverişlidir.

Shenzhen: Teknoloji ve start-up’lar için cazip bir merkezdir. Hong Kong’a yakınlığı sayesinde uluslararası iş ağlarına erişimi kolaydır.

Guangzhou: İmalat ve ihracat odaklı işletmeler için uygun maliyetli bir alternatiftir.

Chengdu ve Chongqing: İç bölgelerde büyüyen pazarları hedefleyenler için düşük kira maliyetleri ve teşvikler sunar.

Bu şehirlerin dışında kalan bölgelerde ise yerel teşvikler daha yüksek olabilir ancak dil bariyeri, altyapı sorunları ve yönetimsel bürokrasi daha fazladır.

Ofis kiralama seçenekleri:

Sanal ofisler: Şirket kuruluşunda bazı şehirlerde geçici çözüm olarak kullanılabilir. Ancak çoğu bölgede gerçek fiziksel ofis şarttır.

Paylaşımlı ofis alanları (co-working): Start-up’lar ve küçük ölçekli şirketler için maliyet etkin bir seçenektir.

Tam zamanlı ofis kiralama: Geleneksel şirket yapıları için uygundur. Genellikle 1 yıllık sözleşmelerle yapılır ve depozito talep edilir.

Sanayi bölgelerinde yerleşik ofis/atölyeler: Üretim ve lojistik faaliyetleri için idealdir.

Kira fiyatları şehir merkezinde oldukça yüksektir. Şanghay ve Pekin gibi şehirlerde A sınıfı ofislerin aylık metrekaresi 300–500 RMB arasında değişirken, daha küçük şehirlerde bu rakam 80–150 RMB’ye kadar düşebilir. Kira sözleşmeleri genellikle Çince hazırlanır ve noter onaylı tercüme ile yabancı yatırımcılara sunulur.

Yerel İşyeri Yasaları ve Zorluklar

Çin’de işyeri kurarken yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda yasal ve bürokratik faktörler de dikkate alınmalıdır. Çin’in yerel yasaları ofis kiralama, emlak sözleşmeleri ve yapı kullanımı konusunda oldukça sıkıdır ve bu kurallar şehirden şehre farklılık gösterebilir.

İşyeri kiralarken dikkat edilmesi gereken başlıca yasal hususlar:

Kira kontratının kayıt altına alınması: Çoğu şehirde, işyeri kira sözleşmesi yerel Sanayi ve Ticaret İdaresi’ne bildirilmek zorundadır.

Tapu ve yapı kullanımı belgesi: Kiralanan alanın ticari kullanıma uygunluğu belediye kayıtlarında kontrol edilmelidir. Konut olarak ruhsatlı binalarda ticari faaliyet yasaktır.

Yangın güvenliği ve denetimler: Ofisler için yangın güvenliği belgeleri alınmalı, gerekli tahliye planları ve ekipmanlar kurulmalıdır.

İşyeri tabelası onayı: Ofis girişine konulacak şirket tabelası, yerel belediyeden izin alındıktan sonra yerleştirilebilir.

Karşılaşılan yaygın zorluklar:

Dil bariyeri: Kira sözleşmeleri, tapu kayıtları ve ruhsatlar tamamen Çince düzenlenir. Güvenilir bir çevirmen veya yerel danışmanla çalışılmalıdır.

Dolandırıcılık ve sahte belgeler: Özellikle küçük şehirlerde veya düşük maliyetli bölgelerde sahte ruhsat veya imarsız ofisler teklif edilebilir.

Mülk sahiplerinin sorumluluklarını yerine getirmemesi: Binanın bakım, sigorta veya vergilendirme gibi konularda yükümlülüklerini yerine getirmemesi şirketin risk altına girmesine neden olabilir.

Bu sebeplerle Çin’de ofis kiralama süreci profesyonel emlak danışmanları ve hukukçular aracılığıyla yürütülmelidir. Ayrıca sözleşmelerin noterde tasdiklenmesi ve bir yedek kopyasının vergi dairesi ile belediyeye sunulması önerilir.

Sonuç olarak, Çin’de şirket kurarken doğru şehir ve ofis seçimi hem maliyet hem de operasyonel verimlilik açısından belirleyici olurken, yasal süreçlerin eksiksiz ve dikkatli yürütülmesi, şirketin yasal güvenliğini sağlamak açısından zorunludur.

Çin’de Şirket Kurarken Çalışan İstihdamı

Çin’de Çalışan İstihdamı ve İş Hukuku

Çin’de şirket kuran yabancı yatırımcılar, faaliyetlerine başladıktan sonra çalışan istihdamı konusunda Çin İş Kanunu’na (Labour Law of the People’s Republic of China) ve İş Sözleşmeleri Kanunu’na (Labour Contract Law) uymakla yükümlüdür. Bu yasa ve düzenlemeler, çalışan haklarını sıkı şekilde korur ve işverenlere belirli yükümlülükler getirir.

Çin’de çalışan istihdamında ilk adım, her personel için yasal bir iş sözleşmesi (labour contract) imzalanmasıdır. Bu sözleşme en geç işe başladıktan sonraki bir ay içinde yapılmalıdır. Aksi halde işveren, çalışanına her ay için çift maaş ödemek zorunda kalabilir. Sözleşmeler yazılı olmak zorundadır ve çalışma süresi, görev tanımı, ücret, sosyal sigorta koşulları gibi tüm detayları içermelidir.

İş sözleşmesi türleri:

Süreli sözleşmeler: Belirli bir süre için yapılır (örneğin 1 yıl).

Süresiz sözleşmeler: Çalışan uzun süreli olarak istihdam edilecekse yapılır.

Proje bazlı sözleşmeler: Belirli bir işin tamamlanmasına kadar geçerli olan sözleşmelerdir.

İşverenin yasal yükümlülükleri arasında;

Her çalışan için sosyal güvenlik primi ödemek (emeklilik, sağlık, işsizlik, kaza sigortası ve doğum sigortası)

KDV ve gelir vergisi kesintileri yapmak ve bu vergileri beyan etmek

Çalışanları yılda en az bir kez sağlık muayenesinden geçirmek (bazı sektörlerde)

Çalışma saatleri ve fazla mesai kurallarına uymak (haftada maksimum 44 saat, fazla mesai yasal oranla ücretlendirilir)

Eşit işe eşit ücret ilkesine riayet etmek

İşgücü piyasası yerel düzeyde denetlendiği için her şehir, sosyal güvenlik prim oranları ve maaş tabanları açısından farklı kurallar uygulayabilir. Bu yüzden, çalışan istihdamı yapılacak şehrin yerel çalışma bürosu ile irtibat kurulması önemlidir.

Yabancı çalışanlar için ise öncelikle çalışma izni alınması ve bu iznin yıllık olarak yenilenmesi gereklidir. Ayrıca oturma izni ve sağlık sigortası belgeleri de sunulmalıdır. Çin hükümeti, kalifiye yabancı çalışanlara kolaylık sağlasa da düşük vasıflı iş gücü için istihdam izinleri oldukça sınırlıdır.

Çalışan Hakları ve İzinler

Çin’de çalışanların hakları yasalarla sıkı şekilde korunmaktadır. İşverenin bu haklara tam uyum göstermemesi durumunda, çalışan tarafından yerel çalışma mahkemelerine (labour arbitration) başvurulabilir. İş anlaşmazlıklarında genellikle işçi lehine karar verilir.

Çalışanlara tanınan temel haklar:

Yıllık izin: En az 1 yıl çalışmış olan çalışanlara 5 ila 15 gün arası yıllık ücretli izin hakkı tanınır.

Resmî tatiller: Çin’de 11 resmi tatil günü vardır (Çin Yeni Yılı, Ulusal Gün, İşçi Bayramı vb.). Bu günlerde çalıştırılan personele fazladan ödeme yapılır.

Doğum izni: Kadın çalışanlara doğum öncesi ve sonrası olmak üzere toplamda en az 98 gün doğum izni verilir. Bazı şehirlerde bu süre 158 güne kadar çıkabilir.

Hastalık izni: Hastalık durumunda çalışanlar tıbbi belge ile izin alabilir. Ücretin belli bir yüzdesi çalışana ödenmeye devam edilir.

Fazla mesai hakkı: Yasal çalışma saatleri dışında yapılan mesailer için %150, hafta sonu %200, resmi tatilde %300 oranında fazla mesai ücreti ödenmelidir.

İşten çıkarma tazminatı: Haksız fesih durumunda çalışan, kıdemine göre tazminat talep edebilir. Genellikle her yıl için bir maaş tutarında ödeme yapılır.

Ayrıca sendikal haklar Çin’de sınırlı olsa da, büyük işletmelerde şirket içi işçi temsilciliği veya çalışanlar arasında “demokratik yönetim” toplantıları yapılması önerilir. Bu toplantılarda çalışma koşulları, işyeri güvenliği, maaş artışı gibi konular ele alınabilir.

İşveren olarak bu haklara uygun şekilde hareket etmek, hem şirket itibarını korur hem de yerel denetimlerden sorunsuz geçilmesini sağlar. Ayrıca yüksek çalışan sirkülasyonunun önüne geçmek için adil ücret politikası, çalışma ortamının kalitesi ve kariyer gelişimi gibi faktörlere de önem verilmelidir.

Sonuç olarak, Çin’de çalışan istihdamı süreci yalnızca sözleşme imzalamakla sınırlı değildir. Sosyal güvenlikten vergiye, izinlerden tazminat yükümlülüklerine kadar çok katmanlı bir yapıya sahiptir. Bu süreçleri eksiksiz yönetmek için profesyonel insan kaynakları ve bordro hizmetleriyle çalışmak önerilir.

Çin’de Şirket Kurma 2025 Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Ek kaynak: Daha fazla bilgi için

Ternrise Danışmanlarını Keşfedin: Ternrise Çin Danışmanlarını keşfedin!