İçindekiler
- Avustralya’da Şirket Kurma 2025
- Ekonomik İstikrar ve İş Olanakları
- Şirket Türleri ve Yapılar
- Avustralya’da Şirket Kurmanın Avantajları
- Şirket Türleri ve Yapılar
- Şirket Kuruluş Süreci
- Şirket Kurmak İçin Gerekli Belgeler
- Vergilendirme ve Muhasebe Süreçleri
- Çalışma İzni ve İstihdam Politikaları
- Yabancı Yatırımcılar İçin Rehber
- Şirket Kurduktan Sonraki Adımlar
- Avustralya’da Şirket Kurma Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Avustralya’da Şirket Kurma 2025
Ekonomik İstikrar ve İş Olanakları
Avustralya, güçlü ekonomisi, istikrarlı iş ortamı ve yatırım dostu politikaları ile girişimciler için cazip bir destinasyondur. Ülke, inovasyona dayalı ekonomi modeli, geniş tüketici pazarı ve hükümetin sunduğu teşviklerle yabancı yatırımcıları teşvik etmektedir.
Avustralya’da şirket kurmayı düşünenler için dikkate alınması gereken ekonomik avantajlar şunlardır:
- Dengeli Ekonomi: Avustralya, yıllardır süregelen ekonomik büyümesiyle küresel finansal dalgalanmalara karşı dirençli bir ülkedir.
- Güçlü Hukuki Sistem: Yatırımcıların haklarını koruyan gelişmiş bir hukuk sistemine sahiptir.
- Yatırım Teşvikleri: Yabancı girişimciler ve startup’lar için vergi muafiyetleri, hibe programları ve destekler bulunmaktadır.
- İhracat ve Küresel Pazarlara Açılma: Avustralya, Asya-Pasifik bölgesine açılan bir kapı olup, girişimciler için geniş pazar erişimi sunar.
Şirket Türleri ve Yapılar
Avustralya’da bir iş kurmadan önce, uygun şirket yapısının seçilmesi gerekir. Avustralya’da işletmelerin yasal yapıları farklılık göstermektedir:
- Sole Trader (Şahıs Şirketi)
- En basit işletme yapısıdır.
- Şirket sahibi tüm kararları kendisi alır ve tüm sorumlulukları taşır.
- Vergilendirme, bireysel gelir üzerinden hesaplanır.
- Partnership (Ortaklık Şirketi)
- Birden fazla kişi tarafından ortak olarak yönetilir.
- Ortaklar kazançları ve sorumlulukları paylaşır.
- Vergi yükümlülükleri bireysel bazda değerlendirilir.
- Company (Limited Şirket – Pty Ltd)
- Yasal olarak ayrı bir tüzel kişiliğe sahiptir.
- Ortakların kişisel sorumlulukları sınırlıdır.
- Vergilendirme şirket kazancı üzerinden yapılır.
- Trust (Güven Kurumu)
- Birden fazla kişi veya varlık için yönetilen bir iş yapısıdır.
- Vergilendirme farklı kurallara tabi olabilir.
Avustralya’da en yaygın kullanılan işletme türü Private Limited Company (Pty Ltd) yapısıdır. Bu yapı, girişimcilerin kişisel varlıklarını şirketin yükümlülüklerinden korumasına olanak tanır.
Avustralya’da Şirket Kurmanın Avantajları
Avustralya’da bir şirket kurmanın birçok avantajı vardır:
- Düşük Vergi Oranları: Avustralya, şirketler için rekabetçi vergi oranları sunmaktadır.
- Yüksek Yaşam Kalitesi: İş kurmak için istikrarlı ve gelişmiş bir yaşam standardı sunan bir ülkedir.
- Yatırımcı Destek Programları: Devlet, küçük işletmeler ve startup’lar için özel teşvikler ve hibeler sağlamaktadır.
- Serbest Ticaret Anlaşmaları: Avustralya, birçok ülkeyle serbest ticaret anlaşmalarına sahip olup, ticari faaliyetlerde avantaj sunmaktadır.
Şirket kurmayı planlayan girişimcilerin, iş planlarını detaylı bir şekilde hazırlamaları ve yasal gerekliliklere uygun bir başvuru süreci yürütmeleri gerekmektedir.
Şirket Türleri ve Yapılar
Sole Trader (Şahıs Şirketi)
Avustralya’da iş kurmanın en basit yollarından biri şahıs şirketi kurmaktır. Bu yapı, tek bir kişi tarafından işletilir ve yönetilir. Şahıs şirketlerinin avantajları şunlardır:
- Kurulumu hızlı ve düşük maliyetlidir.
- Gelir, şahsın kişisel gelir vergisine tabi tutulur.
- İşletme sahibinin tüm kontrolü elinde bulundurmasını sağlar.
Ancak, şahıs şirketi yapısında iş sahibinin kişisel varlıkları iş borçlarından doğrudan sorumlu olabilir. İş büyüdükçe, daha koruyucu bir yapı tercih edilebilir.
Partnership (Ortaklık Şirketi)
İki veya daha fazla kişi tarafından ortak olarak yürütülen bir iş yapısıdır. Ortaklar kar ve zararları paylaşırlar. Ortaklık türleri şunlardır:
- General Partnership: Ortaklar işin yönetiminde eşit haklara sahiptir ve iş borçlarından ortak olarak sorumludur.
- Limited Partnership: Bazı ortaklar sadece yatırım yapar ve sınırlı sorumluluk taşır.
Ortaklık şirketi yapıları, özellikle küçük işletmeler ve aile şirketleri için avantajlıdır. Ancak, ortaklık anlaşmasının iyi hazırlanması önemlidir.
Company (Limited Şirket – Pty Ltd)
En yaygın işletme türlerinden biridir ve tüzel kişiliğe sahiptir. Limited şirketin temel özellikleri:
- Şirket sahipleri ve yöneticileri, işin borçlarından kişisel olarak sorumlu değildir.
- Vergilendirme şirket kazançları üzerinden yapılır.
- İşletme büyüdükçe daha fazla finansman ve yatırım imkânı sunar.
Limited şirketlerin kurulumu ve işletilmesi şahıs şirketlerine kıyasla daha karmaşık olabilir, ancak büyük ölçekli işletmeler için tercih edilen bir yapıdır.
Trust (Güven Kurumu)
Trust yapısı, işin gelirlerini belirli faydalanıcılara dağıtmak amacıyla kurulan bir işletme türüdür. Özellikle miras yönetimi ve vergi avantajları açısından tercih edilebilir. Trust yapısında bir yönetici (trustee), belirlenen kişiler veya kuruluşlar adına işletmeyi yönetir.
Her şirket türü, farklı avantaj ve dezavantajlara sahiptir. İşletme sahiplerinin, iş yapısına karar vermeden önce, yasal ve maliyet analizlerini dikkatlice yapmaları gerekmektedir.
Şirket Kuruluş Süreci
Avustralya’da şirket kurmak için belirli yasal prosedürleri takip etmek gerekmektedir. Süreç, iş modeline ve seçilen şirket yapısına bağlı olarak değişse de, temel adımlar aşağıdaki gibidir.
1. İşletme Yapısının Seçilmesi
Şirket kurmadan önce, uygun işletme yapısının belirlenmesi gerekir. En yaygın işletme türleri şahıs şirketi (Sole Trader), ortaklık (Partnership), limited şirket (Pty Ltd) ve güven kurumu (Trust) olarak sıralanır. Seçilen yapı, vergi yükümlülüklerini, yasal sorumlulukları ve işletme yönetimini doğrudan etkiler.
2. Şirket İsminin Belirlenmesi ve Kayıt Edilmesi
Avustralya’da işletme adı, Australian Business Register (ABR) üzerinden kaydedilir. Şirket ismi belirlerken şu noktalar dikkate alınmalıdır:
- Benzersiz Olmalı: Şirket ismi, Avustralya’da daha önce kayıtlı başka bir işletme adıyla aynı olmamalıdır.
- Tescilli Marka ile Çakışmamalı: İşletme adı, tescilli bir marka veya ticari isimle çakışmamalıdır.
- .com.au Alan Adı ile Uyumlu Olmalı: İşletmenin çevrimiçi kimliği açısından, şirket isminin uygun bir domain adresi ile eşleşmesi önemlidir.
3. Australian Business Number (ABN) ve Australian Company Number (ACN) Alınması
Her işletme, Avustralya’da ticari faaliyette bulunabilmek için Australian Business Number (ABN) almak zorundadır. Limited şirketler (Pty Ltd) için ayrıca Australian Company Number (ACN) gereklidir. ABN ve ACN numaraları, iş dünyasında resmi bir kimlik görevi görür ve fatura kesme, vergi ödemeleri gibi işlemler için kullanılır.
4. Vergi Kayıtlarının Yapılması
Avustralya’da şirket kuran herkes, aşağıdaki vergi yükümlülüklerine tabi olabilir:
- Goods and Services Tax (GST) Kaydı: Yıllık cirosu $75,000 AUD üzerinde olan işletmelerin GST’ye kayıt olması zorunludur.
- Pay As You Go (PAYG) Vergi Sistemi: Çalışan istihdam eden işletmeler, çalışanların gelir vergilerini kesmek ve ödemekle yükümlüdür.
- Business Activity Statement (BAS) Beyanı: Şirketler, belirli periyotlarla gelir ve giderlerini raporlamak için BAS beyanında bulunmalıdır.
5. İşletme Banka Hesabının Açılması
Ticari işlemleri kişisel harcamalardan ayırmak için bir işletme banka hesabı açmak gereklidir. Avustralya’da şirket kuran yabancı yatırımcılar için yerel bir banka hesabı açmak, işletmenin finans yönetimi açısından büyük önem taşır.
6. İşletme Lisanslarının ve İzinlerinin Alınması
Bazı iş kolları, faaliyetlerine başlamadan önce özel lisanslara ihtiyaç duyar. Örneğin:
- Gıda işletmeleri için sağlık izinleri
- İnşaat şirketleri için yapı ruhsatları
- Danışmanlık firmaları için mesleki lisanslar
İlgili lisansların alınıp alınmadığı, Australian Business Licence and Information Service (ABLIS) üzerinden kontrol edilebilir.
7. Sigorta İşlemlerinin Yapılması
İşletmeler, faaliyet alanına bağlı olarak çeşitli sigortalara sahip olmalıdır:
- Public Liability Insurance: Üçüncü şahıslara karşı sorumluluk sigortasıdır.
- Professional Indemnity Insurance: Danışmanlık hizmetleri sunan işletmeler için zorunludur.
- Workers’ Compensation Insurance: Çalışan istihdam eden işletmeler için gereklidir.
8. Ticari Faaliyete Başlama
Tüm yasal süreçler tamamlandıktan sonra, şirket faaliyetlerine başlayabilir. İşletme sahipleri, operasyonel süreçleri yönetmek, vergi yükümlülüklerini yerine getirmek ve müşteri tabanlarını oluşturmak için gerekli adımları atmalıdır.
Avustralya’da şirket kurmak, belirli prosedürleri içerse de, iş dostu düzenlemeler sayesinde girişimciler için büyük fırsatlar sunmaktadır. Doğru planlama ile süreç sorunsuz bir şekilde tamamlanabilir.
Şirket Kurmak İçin Gerekli Belgeler
Avustralya’da şirket kurmak isteyen girişimcilerin, resmi başvuru sürecini tamamlamak için belirli belgeleri hazırlamaları gerekmektedir. Başvuru türüne göre değişiklik gösterse de, temel olarak aşağıdaki belgeler istenir.
1. Şirket Sahiplerinin ve Yöneticilerinin Kimlik Belgeleri
Şirketin sahipleri ve yöneticileri için şu belgeler gereklidir:
- Pasaport veya kimlik belgesi (Yabancı yatırımcılar için geçerli pasaport zorunludur)
- İkametgâh adresi
- Vergi kimlik numarası (Tax File Number – TFN) veya uluslararası vergi bilgileri
Avustralya’da şirket kuran yabancı girişimciler, yerel bir direktör atamak zorundadır. Bu nedenle, en az bir Avustralya vatandaşı veya daimi oturum sahibi bir yöneticinin olması gerekir.
2. Şirket Ana Sözleşmesi (Company Constitution)
Limited şirket kuran girişimcilerin, şirketin temel işleyiş kurallarını belirleyen şirket ana sözleşmesini hazırlamaları gerekmektedir. Bu belgede, şu hususlar belirtilmelidir:
- Şirketin adı ve yasal yapısı
- Hissedarların ve yöneticilerin hak ve sorumlulukları
- Kar dağıtım politikaları
- Yönetim kurulu toplantı prosedürleri
Şirket ana sözleşmesi, Australian Securities and Investments Commission (ASIC) kaydına dahil edilir.
3. İşletme Adı Kaydı ve Marka Tescili
Şirketin resmi bir adı olması için Australian Business Register (ABR) üzerinden işletme adı kaydı yapılmalıdır. Eğer marka tescili yapılacaksa, IP Australia kurumu aracılığıyla marka başvurusu yapılması gerekir.
4. Vergi Kayıt Belgeleri
Avustralya’da şirketlerin çeşitli vergi yükümlülükleri bulunmaktadır. Bu nedenle aşağıdaki belgelerin hazırlanması gereklidir:
- Australian Business Number (ABN) ve Australian Company Number (ACN)
- Goods and Services Tax (GST) Kaydı (Yıllık geliri 75.000 AUD üzerinde olan işletmeler için zorunludur)
- Pay As You Go (PAYG) Vergi Kaydı (Çalışan istihdam eden şirketler için gereklidir)
- Business Activity Statement (BAS) Raporlaması (Vergi beyanı için kullanılır)
5. İşletme Adresi ve Banka Bilgileri
Şirketin yasal olarak kayıtlı bir işletme adresi ve Avustralya’da bir banka hesabı olması gereklidir. Şirketin ticari banka hesabı açmak için şu belgeler istenir:
- Şirket ana sözleşmesi
- Şirket sahiplerinin kimlik bilgileri
- ABN ve ACN belgeleri
- İşletme adresi belgesi
6. Çalışma ve İşletme Lisansları
Bazı sektörlerde faaliyet gösterecek şirketlerin ek lisans ve izinler alması gerekmektedir. Örneğin:
- İnşaat sektörü için yapı ruhsatları
- Gıda işletmeleri için sağlık ve güvenlik sertifikaları
- Danışmanlık hizmetleri için mesleki yeterlilik belgeleri
Şirket sahipleri, Australian Business Licence and Information Service (ABLIS) platformu üzerinden hangi lisanslara ihtiyaç duyduklarını kontrol edebilirler.
7. Çalışan ve Sigorta Kayıtları
Şirketlerin, çalışanlarının sosyal güvenlik haklarını korumak için belirli sigortalara sahip olması gerekmektedir:
- Workers’ Compensation Insurance: Çalışanlar için iş kazası sigortası
- Public Liability Insurance: Üçüncü şahıslara karşı sorumluluk sigortası
- Professional Indemnity Insurance: Danışmanlık firmaları için zorunlu mesleki sorumluluk sigortası
Avustralya’da şirket kurmak için gerekli olan bu belgeler, işlemlerin sorunsuz ilerlemesini sağlamak için eksiksiz olarak hazırlanmalıdır. Belgelerin eksiksiz olması, başvurunun hızlı sonuçlanmasına katkıda bulunur.
Vergilendirme ve Muhasebe Süreçleri
Avustralya’da şirket kuran girişimciler için vergilendirme ve muhasebe süreçleri büyük önem taşır. Şirketlerin, Avustralya Vergi Dairesi (Australian Taxation Office – ATO) tarafından belirlenen yasal yükümlülüklere uyması gerekmektedir. Vergi sistemine uygun hareket etmek, işletmelerin sürdürülebilirliğini sağlaması açısından kritik bir adımdır.
1. Avustralya’da Şirketler İçin Vergi Türleri
Şirketlerin uyması gereken başlıca vergi türleri şunlardır:
- Gelir Vergisi (Corporate Tax): Şirketlerin yıllık net karları üzerinden ödedikleri vergidir. 2025 itibarıyla Avustralya’da şirketler için standart kurumlar vergisi oranı %30, küçük ölçekli işletmeler için ise %25 olarak uygulanmaktadır.
- Mal ve Hizmet Vergisi (Goods and Services Tax – GST): İşletmelerin sunduğu mal ve hizmetlere uygulanan %10 oranındaki tüketim vergisidir. Yıllık cirosu 75.000 AUD ve üzeri olan işletmeler GST kaydı yaptırmak zorundadır.
- Çalışan Vergileri (Pay As You Go – PAYG Withholding): Şirketler, çalışanlarının gelir vergisini maaşlarından keserek ATO’ya iletmek zorundadır.
- Fringe Benefits Tax (FBT): İşverenler tarafından çalışanlara sağlanan ek menfaatlerden alınan vergidir. Örneğin, şirket aracı veya sağlık sigortası gibi çalışanlara sunulan yan haklar FBT’ye tabidir.
- Emlak ve Damga Vergisi: Şirketin satın aldığı mülkler ve işyerleri için eyalet bazında değişen oranlarda uygulanır.
2. Vergi Beyannamesi ve Raporlama
Şirketlerin vergi yükümlülüklerini düzenli olarak yerine getirmesi gerekmektedir. Avustralya’da şirketlerin uyması gereken raporlama süreçleri şunlardır:
- Annual Tax Return: Şirketler her mali yılın sonunda gelir ve giderlerini beyan ederek yıllık vergi beyannamesi vermek zorundadır.
- Business Activity Statement (BAS): İşletmeler, GST ödemeleri, PAYG vergileri ve diğer vergi yükümlülüklerini düzenli olarak ATO’ya raporlamak için aylık veya üç aylık olarak BAS beyanı sunmalıdır.
- Superannuation (Emeklilik Katkı Payı) Ödemeleri: İşverenler, çalışanlarının maaşlarının belirli bir yüzdesini (2025 itibarıyla %11) emeklilik fonlarına aktarmak zorundadır.
3. Avustralya’da Muhasebe ve Defter Tutma Zorunlulukları
Avustralya’daki şirketlerin mali kayıtlarını şeffaf ve doğru şekilde tutması zorunludur. Şirketlerin muhasebe süreçlerinde şu adımları takip etmesi gerekir:
- Gelir ve giderlerin kayıt altına alınması: Tüm faturalandırmalar, banka hareketleri ve muhasebe kayıtları düzenli olarak saklanmalıdır.
- ATO denetimlerine uyum sağlamak: Şirketlerin muhasebe defterlerini en az 5 yıl boyunca saklamaları gerekmektedir.
- Dijital muhasebe programları kullanımı: İşletmeler, Xero, MYOB ve QuickBooks gibi muhasebe yazılımlarını kullanarak finansal süreçlerini kolayca yönetebilir.
4. Vergi Avantajları ve Teşvikler
Avustralya hükümeti, küçük işletmelere ve startup’lara yönelik çeşitli vergi avantajları ve teşvikler sunmaktadır:
- Small Business Tax Offset: Küçük işletmelere vergi avantajı sağlar.
- Research and Development (R&D) Tax Incentive: Araştırma ve geliştirme faaliyetleri yürüten işletmelere vergi iadesi sunar.
- Instant Asset Write-Off: Küçük ve orta ölçekli işletmelerin belirli tutara kadar varlık alımlarını vergiden düşmesine izin verir.
Şirketlerin vergi yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmesi ve muhasebe süreçlerini düzenli olarak takip etmesi, işletmelerin yasal uyumluluklarını sağlamalarına yardımcı olur. Vergi süreçlerinde uzman bir muhasebeci veya mali müşavirle çalışmak, şirketlerin finansal yönetimini kolaylaştırabilir.
Çalışma İzni ve İstihdam Politikaları
Avustralya’da şirket kuran girişimcilerin, çalışan istihdam etmeden önce çalışma izinleri, iş kanunları ve istihdam politikaları hakkında bilgi sahibi olmaları gerekmektedir. Ülkede işçi haklarını koruyan katı yasal düzenlemeler bulunmaktadır ve işverenlerin bu kurallara tam uyum sağlaması zorunludur.
1. Avustralya’da Çalışma İzni Türleri
Avustralya’da yabancı çalışanlar için çeşitli vize ve çalışma izinleri bulunmaktadır. Şirketler, işe alım yapmadan önce çalışanlarının uygun bir vizeye sahip olup olmadığını kontrol etmek zorundadır. En yaygın çalışma vizeleri şunlardır:
- Temporary Skill Shortage Visa (Subclass 482 – TSS Visa): Belirli mesleklerde işçi ihtiyacını karşılamak için verilen geçici çalışma iznidir. Çalışan, işveren sponsorluğunda bu vizeyi alabilir.
- Skilled Independent Visa (Subclass 189): Avustralya’nın ihtiyaç duyduğu mesleklerde çalışan kişilere verilen süresiz oturum izni sağlar.
- Skilled Nominated Visa (Subclass 190): Eyalet sponsorluğu ile kalıcı çalışma izni sağlayan bir vizedir.
- Employer Nomination Scheme (Subclass 186): İşveren sponsorluğu ile çalışanlara süresiz oturum hakkı tanır.
- Working Holiday Visa (Subclass 417 & 462): 18-30 yaş arası gençlerin Avustralya’da kısa süreli çalışmasına izin verir.
2. İşe Alım Sürecinde Uyulması Gereken Yasal Düzenlemeler
Avustralya’da işverenler, Fair Work Act 2009 yasasına uygun şekilde hareket etmek zorundadır. İşe alım sürecinde dikkat edilmesi gereken temel yasal gereklilikler şunlardır:
- Asgari Ücret ve Çalışma Saatleri: 2025 yılı itibarıyla Avustralya’daki asgari saatlik ücret 23.23 AUD olarak belirlenmiştir. Haftalık çalışma süresi genellikle 38 saattir.
- Çalışan Hakları: İşverenler, çalışanlarına yıllık izin, hastalık izni ve fazla mesai ücreti gibi yasal hakları sağlamak zorundadır.
- Çeşitlilik ve Eşitlik: İşe alım sürecinde ırk, cinsiyet, din veya etnik kökene dayalı ayrımcılık yapmak yasaktır.
- İş Güvenliği ve Sağlık Standartları: İşverenler, çalışanlarının güvenliğini sağlamak için Work Health and Safety (WHS) Act çerçevesinde iş yerinde gerekli önlemleri almak zorundadır.
3. Çalışan Maaşları ve Sosyal Haklar
Avustralya’da işçi haklarını korumak amacıyla işverenlerin sağlaması gereken temel sosyal haklar şunlardır:
- Emeklilik Katkı Payı (Superannuation): İşverenler, çalışanlarının maaşlarının en az %11’ini emeklilik fonuna (Super Fund) yatırmak zorundadır.
- Yıllık İzin ve Tatiller: Tam zamanlı çalışanlar, yılda 4 hafta ücretli tatil hakkına sahiptir.
- Hastalık ve Doğum İzni: Çalışanlar yıllık 10 gün ücretli hastalık izni ve doğum izni hakkına sahiptir.
4. Çalışma İzni Başvuru Süreci
Avustralya’da bir işverenin yabancı bir çalışan için çalışma izni alabilmesi için aşağıdaki adımları takip etmesi gerekmektedir:
- Sponsorluk Onayı Almak: Şirketin, Avustralya İçişleri Bakanlığı’ndan (Department of Home Affairs) işveren sponsorluğu onayı alması gerekir.
- Çalışanın Niteliklerinin Değerlendirilmesi: İşe alınacak kişinin Avustralya’nın talep ettiği meslek gruplarında yer alıp almadığı kontrol edilmelidir.
- Vize Başvurusunun Yapılması: Çalışan, ilgili çalışma vizesi için başvuru yapar.
- Göçmenlik ve İş Kanunlarına Uygunluk Kontrolleri: İşveren, işe alınan çalışanın çalışma izni ve göçmenlik durumu hakkında düzenli kontroller yapmalıdır.
5. İşten Çıkarma ve Çalışan Hakları
Avustralya’da işçilerin korunmasını sağlamak için işten çıkarma süreçleri belirli kurallar çerçevesinde yürütülmelidir:
- Adil İşten Çıkarma: İşten çıkarılacak çalışanlara, belirli bir bildirim süresi verilmelidir.
- İhbar Süresi: Çalışanın şirketteki çalışma süresine bağlı olarak 1 ila 5 hafta öncesinden ihbar yapılması gerekmektedir.
- Tazminat ve Haklar: Çalışanlara kıdem tazminatı, kullanılmayan izin ücretleri ve diğer hakları ödenmelidir.
Avustralya’da iş kurmak isteyen girişimcilerin, istihdam politikalarına ve işçi haklarına tam uyum sağlaması gerekmektedir. Yasal düzenlemelere uygun şekilde hareket etmek, şirketin uzun vadede başarılı ve sürdürülebilir olmasını sağlayacaktır.
Yabancı Yatırımcılar İçin Rehber
Avustralya, güçlü ekonomisi, iş dostu politikaları ve istikrarlı yatırım ortamı sayesinde yabancı yatırımcılar için cazip bir ülkedir. Ancak, yabancı girişimcilerin iş kurmadan önce dikkate alması gereken bazı yasal ve finansal gereklilikler bulunmaktadır.
1. Yabancı Yatırımcılara Uygulanan Mevzuatlar
Avustralya’da yabancı yatırımcılar, Foreign Investment Review Board (FIRB) tarafından düzenlenen yasal çerçeveye tabidir. FIRB, büyük ölçekli yatırımları ve yabancı sermayeyi denetleyerek Avustralya’nın ulusal çıkarlarını korumayı amaçlamaktadır. Yatırım yapmadan önce şu hususlar göz önünde bulundurulmalıdır:
- İşletme Kurma Serbestliği: Çoğu sektör için yabancı yatırımcılar herhangi bir kısıtlama olmadan şirket kurabilir. Ancak, medya, telekomünikasyon, tarım arazileri ve kritik altyapı sektörlerinde FIRB onayı gereklidir.
- Sermaye Yatırımı Gereklilikleri: Büyük ölçekli yatırımlar için minimum sermaye gereklilikleri sektöre göre değişmektedir.
- Vergi ve Finansal Uygunluk: Avustralya’da şirket kuran yabancı yatırımcılar, vergi yasalarına tam uyum sağlamak zorundadır.
2. Yatırım Yoluyla Oturum İzni ve Vatandaşlık
Avustralya hükümeti, yatırımcılar için özel göç programları sunmaktadır. Business Innovation and Investment (188 Visa) programı, yatırım yoluyla oturum izni almak isteyen girişimciler için idealdir. Bu vize ile şu yollarla oturum izni almak mümkündür:
- Business Innovation Stream: Avustralya’da yeni bir iş kurmak veya mevcut bir işletmeye yatırım yapmak isteyen girişimciler için.
- Investor Stream: En az 1,5 milyon AUD tutarında yatırım yapmayı taahhüt eden yatırımcılar için.
- Significant Investor Stream: En az 5 milyon AUD değerinde yatırım yapan yabancı yatırımcılar için.
- Premium Investor Stream: Avustralya hükümeti tarafından davet edilen ve en az 15 milyon AUD yatırım yapmayı planlayan yatırımcılar için.
Bu programlardan birine başvuran yatırımcılar, belirli bir süre sonra kalıcı oturum izni (Subclass 888 Visa) ve ardından Avustralya vatandaşlığı için başvurabilirler.
3. Avustralya’da Banka Hesabı Açma ve Finansal Süreçler
Yabancı yatırımcılar, Avustralya’da iş kurmak ve yasal işlemlerini tamamlamak için yerel bir ticari banka hesabı açmak zorundadır. Avustralya’daki başlıca bankalar şunlardır:
- Commonwealth Bank
- Westpac
- ANZ
- National Australia Bank (NAB)
Banka hesabı açarken şu belgeler gereklidir:
- Pasaport ve kimlik belgesi
- Şirket kayıt belgeleri (ABN/ACN numarası)
- İkamet adresi (yerel bir adres gereklidir)
Banka hesabı açtıktan sonra işletmeler, yerel ve uluslararası işlemler için kolaylıkla ödeme alabilir ve faturalandırma yapabilirler.
4. Vergi ve Finansal Teşvikler
Avustralya, yabancı yatırımcıları teşvik etmek amacıyla çeşitli vergi indirimleri ve teşvik programları sunmaktadır:
- Araştırma ve Geliştirme (R&D) Vergi İndirimi: İnovasyon ve teknoloji odaklı yatırımlar için vergi avantajı sağlar.
- İhracat Teşvik Programları: Avustralya’dan yurtdışına ürün veya hizmet ihraç eden işletmeler için destek programları bulunmaktadır.
- KOBİ Destekleri ve Finansman Programları: Küçük ve orta ölçekli işletmeler için kredi, hibe ve finansman desteği mevcuttur.
5. Yatırım Yapılabilecek Sektörler
Avustralya, geniş bir yatırım yelpazesi sunan sektörlere sahiptir. En karlı yatırım alanları şunlardır:
Sektör | Yatırım Potansiyeli |
Teknoloji ve Startuplar | Hızlı büyüyen teknoloji şirketleri için devlet destekleri mevcut. |
Tarım ve Gıda Üretimi | Tarımsal ihracat ve sürdürülebilir tarım yatırımları büyük ilgi görüyor. |
Emlak ve Gayrimenkul | Yabancı yatırımcılar için ticari ve konut gayrimenkulleri önemli bir fırsat sunuyor. |
Madencilik ve Doğal Kaynaklar | Avustralya, dünyanın en büyük maden üreticilerinden biri olarak yatırımcılar için cazip. |
Turizm ve Konaklama | Yüksek turist hacmi nedeniyle otel ve turizm sektörüne yapılan yatırımlar büyük kazanç sağlıyor. |
6. Yabancı Yatırımcılar İçin Hukuki Destek
Avustralya’da iş kuran yabancı yatırımcıların, yerel hukuk danışmanlarından ve muhasebecilerden destek alması önerilmektedir. Australian Securities and Investments Commission (ASIC) ve Australian Taxation Office (ATO) gibi resmi kurumlar, yatırımcılar için rehberlik sunmaktadır.
Yatırımcılar, işletmelerini büyütmek ve Avustralya’da başarılı bir şekilde faaliyet göstermek için iş danışmanları, avukatlar ve mali müşavirlerle çalışarak süreci daha verimli hale getirebilirler.
Avustralya’da yatırım yapmak, uzun vadeli kârlılık ve büyüme için büyük fırsatlar sunmaktadır. Yatırımcıların, yasal süreçlere uyum sağlaması ve doğru iş stratejileri belirlemesi, başarılı bir girişim için kritik öneme sahiptir.
Şirket Kurduktan Sonraki Adımlar
Avustralya’da bir şirket kurduktan sonra işletmenin sürdürülebilir olması ve yasal gerekliliklere tam uyum sağlaması için belirli adımların takip edilmesi gerekmektedir. Şirketin operasyonlarını başarıyla yürütmesi için aşağıdaki süreçlere dikkat edilmelidir.
1. İşletme Faaliyetlerinin Başlatılması
Şirket kaydı tamamlandıktan sonra, günlük operasyonları başlatmak için gerekli adımlar şunlardır:
- Resmi Belgelerin Saklanması: ABN, ACN ve şirket sözleşmesi gibi belgeler dijital ve fiziksel olarak güvenli bir yerde saklanmalıdır.
- Vergi Kayıtlarının Tamamlanması: Vergi dairesine gerekli beyanların yapılması ve GST kaydının tamamlanması gereklidir.
- İşletme Banka Hesabının Kullanıma Açılması: Ticari işlemler için ayrı bir banka hesabı açılmalı ve işletme harcamaları kişisel harcamalardan ayrılmalıdır.
- İlk Fatura ve Ödeme Sistemlerinin Kurulması: İşletmenin ödeme alabileceği ve müşterilerine fatura kesebileceği sistemler oluşturulmalıdır.
2. Çalışan İstihdamı ve Personel Yönetimi
İşletme büyümeye başladığında çalışan alımı kaçınılmaz hale gelecektir. Yeni personel istihdam edilirken şu unsurlara dikkat edilmelidir:
- İş Kanunlarına Uygunluk: Çalışma saatleri, maaşlar ve sosyal haklar, Avustralya iş kanunlarına uygun olmalıdır.
- Çalışan Kayıtlarının Yapılması: İşverenler, çalışanları için süperannuation (emeklilik fonu) kayıtlarını oluşturmalı ve vergi kesintilerini ATO’ya bildirmelidir.
- İş Sağlığı ve Güvenliği Standartlarına Uygunluk: İşyerinin güvenli bir ortam olması için Work Health and Safety (WHS) Act kurallarına uyulmalıdır.
3. Pazarlama ve Marka Yönetimi
Yeni kurulan bir işletmenin başarılı olması için etkili bir pazarlama stratejisi oluşturulmalıdır:
- Dijital Varlıkların Oluşturulması: Profesyonel bir web sitesi kurarak müşterilere güvenilir bir görünüm sağlanmalıdır.
- Sosyal Medya ve Reklam Kampanyaları: Facebook, Instagram, LinkedIn ve Google Ads gibi platformlarda reklam çalışmaları yürütülmelidir.
- SEO ve İçerik Stratejisi: İşletmenin arama motorlarında görünürlüğünü artırmak için SEO optimizasyonlu içerikler hazırlanmalıdır.
- Müşteri İlişkileri Yönetimi (CRM): Müşteri sadakati oluşturmak ve satışları artırmak için CRM yazılımları kullanılabilir.
4. Finans Yönetimi ve Muhasebe
Şirketin finansal süreçlerini doğru yönetmek, uzun vadeli başarı için kritik öneme sahiptir. İşletmeler şu adımları takip etmelidir:
- Düzenli Muhasebe Tutulması: Tüm gelir ve giderlerin kaydedilmesi için muhasebe programları (Xero, MYOB, QuickBooks) kullanılmalıdır.
- Vergi Beyanlarının Zamanında Yapılması: Şirketler, BAS (Business Activity Statement) beyanlarını düzenli olarak ATO’ya sunmalıdır.
- Nakit Akışının Yönetilmesi: İşletme giderleri ve gelirleri dikkatle takip edilerek finansal planlamalar yapılmalıdır.
- Devlet Teşvikleri ve Hibe Programlarına Başvuru: Küçük işletmelere yönelik finansman destekleri takip edilmelidir.
5. Yasal Uyum ve Lisans Güncellemeleri
Şirketin faaliyetlerine devam edebilmesi için yasal prosedürlere tam uyum sağlaması gereklidir:
- Lisans ve İzinlerin Güncellenmesi: İşletmenin faaliyet alanına göre alınan lisans ve izinlerin süreleri takip edilmelidir.
- Sözleşmelerin Düzenlenmesi: Müşteri ve tedarikçi sözleşmeleri hukuki açıdan gözden geçirilmelidir.
- Sigorta Poliçelerinin Yenilenmesi: İşletme ve çalışanlar için gerekli sigortaların güncellenmesi sağlanmalıdır.
6. Büyüme ve Genişleme Stratejileri
Şirketin uzun vadede başarılı olması için genişleme ve büyüme planlarının yapılması gerekmektedir:
- Yeni Pazar Araştırmaları: Avustralya içi ve uluslararası pazarlarda büyüme fırsatları değerlendirilmelidir.
- Ortaklıklar ve Yatırımcı İşbirlikleri: Şirket, yatırımcılar ve iş ortaklarıyla stratejik anlaşmalar yaparak büyümesini hızlandırabilir.
- Şube Açma ve Franchise Modelleri: Başarılı işletmeler, farklı şehirlerde şube açarak veya franchise sistemi ile genişleyerek gelirlerini artırabilir.
Avustralya’da şirket kurmak, yalnızca kayıt süreçleriyle bitmeyip, operasyonların başarılı bir şekilde yürütülmesiyle devam eden bir süreçtir. Şirket sahiplerinin, finansal yönetim, pazarlama ve yasal uyumluluk konularında dikkatli olması, işletmelerinin sürdürülebilirliğini sağlamalarına yardımcı olacaktır.
Avustralya’da Şirket Kurma Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Avustralya’da şirket kurmak için hangi işletme yapıları tercih edilebilir?
Avustralya’da şirket kurmak isteyenler Sole Trader (Şahıs Şirketi), Partnership (Ortaklık), Pty Ltd (Limited Şirket) veya Trust gibi işletme yapıları arasından seçim yapabilirler. En yaygın tercih edilen yapı Pty Ltd’dir.
Avustralya’da şirket kurmak için ne kadar sermaye gereklidir?
Avustralya’da şirket kurma maliyetleri işletme yapısına göre değişir. Şahıs şirketleri için başlangıç maliyetleri düşük olabilirken, limited şirketler için ASIC kaydı ve diğer yasal işlemlerle birlikte birkaç bin AUD tutarında maliyet oluşabilir.
Avustralya’da yabancı yatırımcılar şirket kurabilir mi?
Evet, yabancı yatırımcılar Avustralya’da şirket kurabilir. Ancak, belirli sektörlerde yatırım yapacak kişiler için FIRB (Foreign Investment Review Board) onayı gerekebilir.
Avustralya’da şirket kurmak için hangi vergilere tabi olunur?
Avustralya’da şirketler Gelir Vergisi (Corporate Tax), Mal ve Hizmet Vergisi (GST), PAYG (çalışan vergileri) ve emeklilik fonu (Superannuation) gibi vergilere tabi tutulur.
Avustralya’da iş kurduktan sonra hangi adımları takip etmek gerekir?
Şirket kurduktan sonra ABN/ACN numarası almak, vergi kayıtlarını tamamlamak, banka hesabı açmak, muhasebe sistemlerini oluşturmak ve pazarlama stratejilerini belirlemek gereklidir.
Notlar:
Avustralya’da Şirket Kurma: Avustralya Şirket Kaydı (ASIC)
Ternrise Danışmanlarını Keşfedin: Ternrise Avustralya Kariyer Danışmanlarını keşfedin!